غلامعباس توسلی؛ مسعود چلبی؛ داوود ابراهیم پور؛ سکینه خرم دل
چکیده
در آموزش و پرورش دانشآموزان علاوه بر خواندن و نوشتن نیازمند یادگیری هنرِ زندگی کردن با یکدیگر و مهارتهای لازم برای زندگی اجتماعی هستند و این باید در برنامه تحصیلی در نظر گرفته شود . آشنایی با این مهارت و عوامل تأثیر گذار بر آن میتواند اولین قدم برای هر نوع برنامه ریزی در این زمینه باشد. این مقاله تحقیقی در پی بررسی عوامل ...
بیشتر
در آموزش و پرورش دانشآموزان علاوه بر خواندن و نوشتن نیازمند یادگیری هنرِ زندگی کردن با یکدیگر و مهارتهای لازم برای زندگی اجتماعی هستند و این باید در برنامه تحصیلی در نظر گرفته شود . آشنایی با این مهارت و عوامل تأثیر گذار بر آن میتواند اولین قدم برای هر نوع برنامه ریزی در این زمینه باشد. این مقاله تحقیقی در پی بررسی عوامل مؤثر بر میزان مسئولیتپذیری دانشآموزان به عنوان یکی از بایستهها و مهارتهای اجتماعی است. در این پژوهش بر اساس الگوی نظری تحقیق اثر متغیرهای انصاف، رابطۀ گرم، فرصت خودمختاری، عزت نفس، خودپنداره و خودمختاری ادراکشده به عنوان متغیرهای تأثیرگذار بر مسئولیتپذیری دانشآموزان بررسی میشود 360 نفر از دانشآموزان دختر مقطع راهنمایی شهرستان ورامین، از بین مدارس عادی وسط شهر، عادی حاشیۀ شهر، غیرانتفاعی، نمونه، شاهد و تیزهوشان، جمعیت نمونۀ این مطالعه را تشکیل میدهند. نتایج تحلیلهای آماری نشان میدهد که مهمترین متغیر مؤثر بر میزان مسئولیتپذیری دانشآموزان، خودمختاری ادراک شده است، به این معنی که افرادی که درک بالایی از کنترل دارند، مسئولیتپذیرتر هستند. متغیرهای رابطۀ گرم و انصاف اولیای مدرسه و پذیرفتن نقش فعال دانشآموزان (فرصت خودمختاری) در مدرسه، به صورت مستقیم و غیرمستقیم از طریق تأثیر بر عزت نفس، خودپنداره و خودمختاری ادراکشده، بر مسئولیتپذیری دانشآموزان تأثیر معنادار دارند.
مصطفی آب روشن؛ صدیقه ارجمندی
چکیده
چکیده در این مقاله، سعی شده است با تحلیل محتوای کتب درسی، موضوع تبعیض جنسی کشف، انتزاع، و به اشکال گوناگون مفهومسازی شود، تا با حصول شناخت کاملی از این پدیدۀ تحققیافته در متون درسی، مشخص شود که چگونه نظام آموزش و پرورش و نهاد مدرسه در ایران، کلیشههای جنسیتی بین دختر و پسر را بازتولید و در ذهنِ دانشآموز ...
بیشتر
چکیده در این مقاله، سعی شده است با تحلیل محتوای کتب درسی، موضوع تبعیض جنسی کشف، انتزاع، و به اشکال گوناگون مفهومسازی شود، تا با حصول شناخت کاملی از این پدیدۀ تحققیافته در متون درسی، مشخص شود که چگونه نظام آموزش و پرورش و نهاد مدرسه در ایران، کلیشههای جنسیتی بین دختر و پسر را بازتولید و در ذهنِ دانشآموز عادیسازی میکند؛ چراکه نهاد آموزش و پرورش از جمله عوامل جامعهپذیری اعضای جدید جامعه است . این پژوهش بر آن است تا تبیین کند تمایزات رفتاری از نوع اجتماعیشدن افراد نشئت میگیرد نه تفاوتهای بیولوژیکی و زیستی افراد. بهصراحت میتوان گفت که در بیشتر جوامع کنونی، نقشهای مردانه، مردان را در منزلت و ارزشهای فرهنگی بالاتری از زنان قرار میدهد. این باور در محتوای کتابهای درسی که قطبی شده و رنگ جنسوندی پیدا کرده مشهود است. در نتیجه، جنسها از کلیشههای تجویزی پیروی میکنند. پرسش این است: آیا نقشها و هویت جنسی به طور طبیعی، تفاوتهای زیستی را بیان میکند؟ یا بستر جامعهپذیری به این معضل دامن میزند؟ در این پژوهش کلیشههای تبعیضآمیز جنسوندی در کتابهای اول تا پنجم دبستان، هم ازنظر کمّی و هم ازنظر کیفی بررسی شده است. در بخش نخست، قیاس کثرت و قلّت اشخاص مذکر و مؤنث موجود در کتب درسی به عمل میآید و در بخش کیفی، صفات و ویژگیهای هر دو جنس و کارکردهای آنان از متن درسها استخراج و در روندِ بررسی نقشهای زنانه و مردانۀ نمودیافته در متنها و تصاویر کتابهای درسی، این کلیشههای جنسیتی مشخص میشود.
بیژن زارع؛ فرزانه شفیعی
چکیده
مطالعه و بررسی پدیدههای انسانی ویژگی خاص علوم اجتماعی است و از آنجا که این پدیدهها دارای ابعاد پیچیده و چندبعدیاند، علوم اجتماعی جایگاه و اهمیت ویژهای در زندگی روزمره مییابد. از این رو، مقالۀ حاضر درصدد است که زوایای پنهان ناکارآمدی مدرسان و متولیان امر آموزش علوم اجتماعی در ایران را تحلیل کند. در این پژوهش، چالشهای ...
بیشتر
مطالعه و بررسی پدیدههای انسانی ویژگی خاص علوم اجتماعی است و از آنجا که این پدیدهها دارای ابعاد پیچیده و چندبعدیاند، علوم اجتماعی جایگاه و اهمیت ویژهای در زندگی روزمره مییابد. از این رو، مقالۀ حاضر درصدد است که زوایای پنهان ناکارآمدی مدرسان و متولیان امر آموزش علوم اجتماعی در ایران را تحلیل کند. در این پژوهش، چالشهای اصلی آموزش علوم اجتماعی در ایران به شش دسته تقسیمبندی شدند: چالشهای مربوط به حوزۀ روش تدریس، سطح آموزش معلمان، ارزشیابی و شیوههای آن در دروس علوم اجتماعی، ترغیب دانشجویان به تفکرات انتزاعی محض، یکسانبودن نحوۀ آموزش علوم اجتماعی و علوم پایه، و ضعف تکنولوژی آموزشی . در بخش نتیجهگیری، با تأکید بر این امر که تقویت بینش جامعه شناختی در بهبود کیفیت آموزش علوم اجتماعی در ایران تأثیر مستقیم دارد، سه راهکار برای ایجاد و تقویت چنین بینشی ارائه شده است .
فرانک امیدیان؛ مهدی پسندیده؛ رضا شهریان سگوندی
چکیده
چکیده این پژوهش، با هدف بررسی رابطۀ میزان مشارکت معلمان در تصمیمگیریهای شورای معلمان با مهارتهای حرفهای معلمان مقطع متوسطه پسرانه شهرستان اندیمشک انجام پذیرفت. پژوهش حاضر از نوع تحقیقات توصیفی _ پیمایشی بوده و فرضیههای پژوهش با روش همبستگی بررسی شده است. جامعه تحقیق شامل کلیه دبیران عضو شورای معلمان مقطع متوسطه ...
بیشتر
چکیده این پژوهش، با هدف بررسی رابطۀ میزان مشارکت معلمان در تصمیمگیریهای شورای معلمان با مهارتهای حرفهای معلمان مقطع متوسطه پسرانه شهرستان اندیمشک انجام پذیرفت. پژوهش حاضر از نوع تحقیقات توصیفی _ پیمایشی بوده و فرضیههای پژوهش با روش همبستگی بررسی شده است. جامعه تحقیق شامل کلیه دبیران عضو شورای معلمان مقطع متوسطه پسرانه شهرستان اندیمشک به تعداد 70 نفر است که با استفاده از روش سرشماری کل جامعه به عنوان نمونه در نظر گرفته شده است. اعتبار ابزار پژوهش بهوسیله اعتبار محتوایی و روایی سازه از روش تحلیل عاملی اکتشافی انجام شد. نتایج پژوهش بیانگر آن است که بین میزان مشارکت معلمان در حوزههای تصمیمگیری شورای معلمان و افزایش مهارتهای حرفهای آنها رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیونی نیز نشان میدهد که از میان متغیرهای تصمیمگیریهای آموزشی، پژوهشی، رفاهی، سازمانی و اداری، همایشی به عنوان متغیرهای پیشبین، متغیر تصمیمگیریهای آموزشی در پیشبینیکنندگی برای مهارتهای حرفهای معلمان نقش خوبی ا یفا میکند.
هما زنجانی زاده؛ هما زنجانی زاده؛ مجید دانایی؛ مهدی سلیمی نژاد
چکیده
این نوشتار با هدف بررسی ابعاد و میزان مشارکت خانوادهها در مدارس استان خراسان رضوی در سال ۱۳۸۷ و عوامل مؤثر بر میزان مشارکت خانوادهها با روش پیمایش انجام شده است و از نوع توصیفی - تبیینی است. ابزار گرد آوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته است. جامعه آماری والدین دانش آموزان استان خراسان رضوی است که با روش نمونه گیری طبقه ای ۶۰۲ نفر ...
بیشتر
این نوشتار با هدف بررسی ابعاد و میزان مشارکت خانوادهها در مدارس استان خراسان رضوی در سال ۱۳۸۷ و عوامل مؤثر بر میزان مشارکت خانوادهها با روش پیمایش انجام شده است و از نوع توصیفی - تبیینی است. ابزار گرد آوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته است. جامعه آماری والدین دانش آموزان استان خراسان رضوی است که با روش نمونه گیری طبقه ای ۶۰۲ نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شده اند. یافتههای پژوهش نشان میدهد میزان مشارکت خانوادهها در مدارس در حد پایین است و متغیرهای مستقل توانستهاند 6/12 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین کنند. متغیرهای پایگاه اقتصادی والدین، اعتماد به فرزند و داشتن تصویر اجتماعی مناسب برای مشارکت با میزان مشارکت والدین رابطه مستقیم دارند . همچنین هر چه دانش آموز کمتر دوست داشته باشد والدینش در فعالیتهای مدرسه مشارکت کنند، در عوض والدین بیشتر به مدرسه مراجعه میکنند؛ و هر چه والدین تجربهی قبلی مثبتتری از مدرسه داشته باشند مشارکت آنها در مدرسه کمتر شده است. در فضای کنونی مشارکت در مدرسه به عنوان فرصت پیشرفت آموزشی و پرورشی تلقی نمیشود و مهمترین راهکار افزایش مشارکت در مدارس افزایش دانش و مهارت در زمینه مشارکت است.
مجید دانایی؛ سیمین فروغ زاده؛ حسین بهروان؛ سیمین فروغ زاده
چکیده
چکیده در این پژوهش، معنای دوست دختر در بین پسران دبیرستانی شهر مشهد با استفاده از رویکرد معناکاوی و تفسیرگرایی بررسی شده است. دادههای کیفی این پژوهش با استفاده از مصاحبۀ عمیق، بر اساس نمونهگیری هدفمند، با معیار اشباع نظری با ۸ تن از مشارکتکنندگانی که تجربه دوستی با جنس مخالف داشتند، به دست آمده است. تجزیه و تحلیل اطلاعات ...
بیشتر
چکیده در این پژوهش، معنای دوست دختر در بین پسران دبیرستانی شهر مشهد با استفاده از رویکرد معناکاوی و تفسیرگرایی بررسی شده است. دادههای کیفی این پژوهش با استفاده از مصاحبۀ عمیق، بر اساس نمونهگیری هدفمند، با معیار اشباع نظری با ۸ تن از مشارکتکنندگانی که تجربه دوستی با جنس مخالف داشتند، به دست آمده است. تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از روش پدیدارشناسی و تکنیک عملیات واحد معنایی، خوشهبندی و مقولهبندی، معنای تعمیمی و تفریدی دوستی انجام شد. یافتهها نشان میدهد که دوستی در وجه تعمیمی، کنجکاوی و لذتبردن از زیبایی دختران است و در موارد دیگر نشان دادن قدرت به سایر دوستان، ارتباط جنسی، گریز از تنهایی و همگونی اخلاقی و عاطفی است. عامترین روش ارتباط تلفنی و بارزترین نتیجه دوستی مانع شدن از پیشرفت در زندگی است. برخلاف نگرشهای موجود در بین مسئولان و خانوادهها که به دوستی با دختر بیشتر نگاه جنسی دارند، دوستیها بیشتر به دلیل کنجکاوی و در ابتدا زیبایی جنس مخالف، بدون توجه به لذت جنسی صورت میگیرد.
علی اصغر سعیدی؛ فاطمه قران کیش
چکیده
چکیده هدف پژوهش حاضر دستیابی به میزان طرح مقولات سیاست اجتماعی در کتاب های درسی، نوع شناختی که این کتب از سیاست اجتماعی به دانشآموزان میدهند و پاسخدهی به این سؤال است که چه اصول و رهیافتی رسمی از سیاست اجتماعی در این کتابها وجود دارد. بدین منظور، به تحلیل محتوای کتابهای فارسی دوره ابتدایی به لحاظ مقولات سیاست اجتماعی ...
بیشتر
چکیده هدف پژوهش حاضر دستیابی به میزان طرح مقولات سیاست اجتماعی در کتاب های درسی، نوع شناختی که این کتب از سیاست اجتماعی به دانشآموزان میدهند و پاسخدهی به این سؤال است که چه اصول و رهیافتی رسمی از سیاست اجتماعی در این کتابها وجود دارد. بدین منظور، به تحلیل محتوای کتابهای فارسی دوره ابتدایی به لحاظ مقولات سیاست اجتماعی و میزان ارتباط آنها با گروههای هدف و نهاد اجتماعی خانواده پرداخته شده است. برای اعتباربخشی به کار ، تمام کتابهای راهنمای معلم (فارسی) سالهای اول تا پنجم ابتدایی بررسی دقیق شدهاند. بر اساس یافتههای تحقیق، در کتابهای فارسی ابتدایی، فصولی با عناوین نهادها، بهداشت، دانشمندان و محیط زیست توانستهاند به نهاد خانواده، مدرسه و موضوعات آموزشی، بهداشتی و برخی مسائل مرتبط با محیط زیست بپردازند؛ اما دربارۀ سیاست اجتماعی به صورت منسجم و هدفمند در کتابها بحث نشده و به ارتباط و انسجام موضوعات مختلف سیاست اجتماعی و تأثیر متقابل آنها بر یکدیگر اهمیتی داده نشده است. همچنین موضوعاتی چون همدلی و همدردی با نیازمندان و کمک به مظلومان در کتابها تحت عناوین مختلف آمدهاند. در کل، موضوعات سیاست اجتماعی در چارچوب تبلیغ فردگرایی و آزادی فردی و با رهیافتی فردگرایانه به دانشآموزان معرفی شدهاند. به نظر میرسد اصل انتخاب فردی در موضوعات مختلف اجتماعی، رهیافت رسمی سیاست اجتماعی مطرح شده در کتابهاست که معنایی اخلاقی، معنوی دارد و بایدها و نبایدهای ارزشی را دربرمیگیرد.
مریم کیان؛ مریم کیان
چکیده
دورۀ نوجوانی و دانشآموزی دورۀ اوج نیازهای اوقات فراغت است. نوجوانان در مقایسه با سایر افراد فرصتهای بیشتر و مسئولیتهای کمتری دارند و اوقات فراغت برای آنان زمینهای برای اجتماعیشدن و شکلگیری هویت تلقی میشود. هدف پژوهش حاضر بررسی و مقایسه نحوه گذراندن اوقات فراغت دانشآموزان مدارس عادی و استعداد درخشان شهر یزد ...
بیشتر
دورۀ نوجوانی و دانشآموزی دورۀ اوج نیازهای اوقات فراغت است. نوجوانان در مقایسه با سایر افراد فرصتهای بیشتر و مسئولیتهای کمتری دارند و اوقات فراغت برای آنان زمینهای برای اجتماعیشدن و شکلگیری هویت تلقی میشود. هدف پژوهش حاضر بررسی و مقایسه نحوه گذراندن اوقات فراغت دانشآموزان مدارس عادی و استعداد درخشان شهر یزد است. بدین منظور، از روش پژوهش توصیفی زمینهیاب استفاده شده و جامعه پژوهش شامل تمامی دانشآموزان پسر پایۀ سوم دورۀ متوسطه ناحیه دو شهر یزد به تعداد 340 نفر بوده است. بر اساس جدول مورگان، حجم نمونه 180 نفر تعیین شد که در دو گروه 90 نفری دانشآموزان مدارس عادی و استعداد درخشان به شکل تصادفی طبقهای گزینش شدند. دادهها از طریق پرسشنامه جمعآوری و برای تحلیل آنها از آمار توصیفی و استنباطی در قالب آزمون t مستقل استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که دانشآموزان مدارس عادی اوقات بیشتری را به فعالیتهای ورزشی، ارتباط با دوستان و همسالان و انجام فعالیتهای مذهبی اختصاص میدهند. از سوی دیگر، دانشآموزان استعداد درخشان اوقات بیشتری را برای بودن با خانواده و استفاده از محصولات فرهنگی سپری میکنند. اما میزان سرگرمی با کامپیوتر در هر دو گروه یکسان است. یافتههای پژوهش حاضر بر ضرورت توجه مسئولان، برنامهریزان و والدین را به مسئله برنامهریزی اوقات فراغت برای دوره حساس نوجوانی تأکید میکند. در این باره، برنامهریزیهای اثربخشتر به منظور استفاده بهینه از اوقات فراغت در زمینۀ غنیسازی فعالیتهای ورزشی، ارتباط با دوستان و همسالان و فعالیتهای مذهبی برای دانشآموزان مدارس استعداد درخشان توصیه میشود. همچنین اختصاص اوقات بیشتر برای بودن در کنار خانواده و استفاده اثربخش از محصولات فرهنگی برای گروه دانشآموزان مدارس عادی پیشنهاد میشود.
نعمتالله متین
چکیده
چکیده این مقاله برگرفته از پژوهشی با عنوان «راههای گسترش مشارکت مردم در آموزش و پرورش درسطح کشور» و به روش توصیفی و سندکاوی انجام شده است. در این پژوهش از مصاحبه سازمانیافته و روش نمونهگیری هدفمند استفاده شده است. مهمترین اهداف این مقاله شناسایی کاستیها و موانع مشارکت در درون و بیرون از آموزش و پرورش و ارائه پیشنهادهایی ...
بیشتر
چکیده این مقاله برگرفته از پژوهشی با عنوان «راههای گسترش مشارکت مردم در آموزش و پرورش درسطح کشور» و به روش توصیفی و سندکاوی انجام شده است. در این پژوهش از مصاحبه سازمانیافته و روش نمونهگیری هدفمند استفاده شده است. مهمترین اهداف این مقاله شناسایی کاستیها و موانع مشارکت در درون و بیرون از آموزش و پرورش و ارائه پیشنهادهایی برای رفع این کاستیهاست. همچنین از نتایج حاصل از مصاحبه 263 نفر خیر مدرسهساز در سراسر کشور در این خصوص استفاده به عمل آمد که همگی الهامبخش نگارنده در مورد تبیین موضوع بوده است. نتایج حاصل از بررسیها نشان داد که کاستیهای مشارکت به دو گروه، شامل کاستیهای درونی و بیرونی آموزش و پرورش تقسیم میشوند. کاستیهای درونی ناشی از عوامل انسانی، ازجمله فعال نبودن مدیران و معلمان و دانشآموزان در امور مشارکت و نیز کاستیهای ناشی از کارکردها و نگرشهای مدیران ارشد آموزش و پرورش به مفهوم مشارکت است. نیز کاستی در ساختار تشکیلاتی و انجمن اولیا و مربیان و شوراهای آموزش و پرورش نیز در این خصوص تأثیرگذار است. همچنین کاستیهایی ناشی از عوامل بیرونی مؤثر در مشارکت وجود دارند که متأثر از عوامل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی هستند. پژوهشگر ضمن معرفی کاستیهای فوق برای رفع آنها، پیشنهادهایی را در این زمینه ارائه کرده است.
سیدضیاء هاشمی؛ مژده قربان علیزاده
چکیده
چکیده بخش عمدۀ هویت ملی توسط نظام آموزش و پرورش بازتولید میشود و کتب جامعهشناسی در این روند نقش مهمی ایفا میکنند. این پژوهش به نقش کتب جامعهشناسی 1و 2 در انتقال هویت ملی پرداخته است. روش تحقیق تحلیل محتوای کمی و کیفی و واحد تحلیل مضمون است. مؤلفههای هویت ملی عبارتاند از: نمادها، وقایع و رخدادها، ارزشها، میراث فرهنگی، مشاهیر ...
بیشتر
چکیده بخش عمدۀ هویت ملی توسط نظام آموزش و پرورش بازتولید میشود و کتب جامعهشناسی در این روند نقش مهمی ایفا میکنند. این پژوهش به نقش کتب جامعهشناسی 1و 2 در انتقال هویت ملی پرداخته است. روش تحقیق تحلیل محتوای کمی و کیفی و واحد تحلیل مضمون است. مؤلفههای هویت ملی عبارتاند از: نمادها، وقایع و رخدادها، ارزشها، میراث فرهنگی، مشاهیر و شخصیتها. نتایج تحلیل کمی نشان میدهد که 378 مورد به هویت ملی اشاره شده است و کتاب جامعهشناسی 2، 65% مؤلفهها را دربردارد. مؤلفۀ ارزشهای ملی با 46% بیش از سایرین مورد توجه قرار گرفته است. در بخش کیفی نیز تنوع مؤلفه ارزشهای ملی بیشتر بوده و عملکرد کتاب جامعهشناسی 2 بهتر است. همچنین، نبود توازن در بیان مؤلفهها، تنوع مؤلفهها بهویژه ارزشهای ملی، ضعف در اقناعسازی، محدودیت زمانی و مکانی مؤلفهها، بیتوجهی به شخصیتهای علمی معاصر، بیان کلیشهها و... برخی از نتایج تحقیق کیفی هستند.
زهرا نظریان؛ زهرا نظریان
چکیده
چکیده یکی از شاخههای اصلی کارآفرینی، کارآفرینی در سازمان است که بدون شک سهم چشمگیری در توفیق و تعالی سازمانها دارد. از اینرو، پژوهش حاضر به منظور سنجش میزان همبستگی میان ساختار منعطف، جو سازمانی اثربخش و فرهنگ پشتیبان و محرک خلاقیت و نوآوری به عنوان ابعاد سازمانی بر قابلیتها و انگیزش فردی کارکنان صورت پذیرفته ...
بیشتر
چکیده یکی از شاخههای اصلی کارآفرینی، کارآفرینی در سازمان است که بدون شک سهم چشمگیری در توفیق و تعالی سازمانها دارد. از اینرو، پژوهش حاضر به منظور سنجش میزان همبستگی میان ساختار منعطف، جو سازمانی اثربخش و فرهنگ پشتیبان و محرک خلاقیت و نوآوری به عنوان ابعاد سازمانی بر قابلیتها و انگیزش فردی کارکنان صورت پذیرفته است. این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و پیمایشی است که جامعۀ مورد پژوهش آن را تمامی کارکنان آموزش و پرورش استان گیلان شامل میشود. نتایج حاصل از بررسی 402 پرسشنامه نشان میدهد که بین مؤلفههای عوامل سازمانی ذکرشده با قابلیت و انگیزش فردی کارکنان آموزش و پرورش رابطهای معنادار وجود دارد؛ اما رابطهای بین عوامل جمعیتشناختی و انگیزش فردی کارکنان به کارآفرینی دیده نمیشود.