روانشناسی
حوا معتمدی برآبادی؛ معصومه صمدی؛ محمدرضا سرمدی؛ مهدی محمودی
چکیده
هدف: تربیت اخلاقی موضوع مهمی است که در رساله‌های دکتری رشته فلسفه تعلیم‌وتربیت زیادی مورد بررسی قرار گرفته است. بنابراین، هدف این مطالعه کاوشی بر رساله‌های دکتری رشته فلسفه تعلیم‌وتربیت دانشگاه‌های دولتی در حوزه تربیت اخلاقی بود.
روش شناسی: این مطالعه از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا کیفی بود. جامعه پژوهش رساله‌های دکتری ...
بیشتر
هدف: تربیت اخلاقی موضوع مهمی است که در رساله‌های دکتری رشته فلسفه تعلیم‌وتربیت زیادی مورد بررسی قرار گرفته است. بنابراین، هدف این مطالعه کاوشی بر رساله‌های دکتری رشته فلسفه تعلیم‌وتربیت دانشگاه‌های دولتی در حوزه تربیت اخلاقی بود.
روش شناسی: این مطالعه از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا کیفی بود. جامعه پژوهش رساله‌های دکتری رشته فلسفه تعلیم‌وتربیت دانشگاه‌های دولتی در سال‌های 1370 الی 1399 به تعداد 263 مورد بودند که تعداد 31 مورد آنها به روش نمونه‌گیری هدفمند و بر اساس چکیده و کلیدواژه‌های مرتبط با حوزه تربیت اخلاقی به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. داده‌ها با روش یادداشت‌برداری از رساله‌های دکتری رشته فلسفه تعلیم‌وتربیت گردآوری و با روش استقرایی تحلیل شدند.
یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که بررسی رساله‌های دکتری رشته فلسفه تعلیم‌وتربیت دانشگاه‌های دولتی در حوزه تربیت اخلاقی حاکی از آن بود که رساله‌ها در 6 حوزه شامل مقایسه دیدگاه‌های اندیشمندان مسلمان با دیدگاه‌های اندیشمندان غربی، تربیت اخلاقی بر اساس نظر اسلام، تربیت اخلاقی بر اساس نظرات اندیشمندان مسلمان، تربیت اخلاقی بر اساس نظر اندیشمندان غربی، طراحی الگوی تربیت اخلاقی در مدارس و سایر موضوع‌ها قرار داشتند که بیشتر آنها به مقایسه تطبیقی دیدگاه‌های اندیشمندان مسلمان با دیدگاه‌های اندیشمندان غربی پرداختند. همه رساله‌ها ماهیتی دوگانه داشتند و تعداد 17 رساله تربیت اخلاقی را با نگاهی نظری و انتزاعی و تعداد 14 رساله تربیت اخلاقی را با نگاهی عملی و کاربردی بررسی نمودند.
بحث و نتیجه گیری: بررسی رساله‌های دکتری رشته فلسفه تعلیم‌وتربیت دانشگاه‌های دولتی در حوزه تربیت اخلاقی به شناخت بهتر تربیت اخلاقی کمک می‌کند و خلأهای موجود را به خوبی نمایان می‌سازد. همچنین، رساله‌ها انطباق لازم و کافی را با نیازها و مسائل جامعه و نیازهای آموزشی نداشتند و هیچ رساله‌ای درباره آسیب‌شناسی تربیت اخلاقی در جامعه و نظام آموزشی یافت نشد. این نتایج می‌تواند برای متخصصان، برنامه‌ریزان و اساتید دانشگاهی حوزه فلسفه تعلیم‌وتربیت تلویحات کاربردی بسیاری داشته باشد و زمینه را برای پژوهش‌های بیشتر و کاربست نتایج فراهم سازد.
علوم اجتماعی
ژیلا شهبازی؛ سهیلا حسین پور؛ آیت الله کریمی باغملک؛ ابوطالب سعادتی شامیر
چکیده
هدف: تربیت اخلاقی عامل مهمی در بهبود وضعیت نظام‌های آموزشی دارد. بنابراین، هدف این مطالعه بررسی عوامل علمی اثرگذار بر تربیت اخلاقی دانش‌آموزان دختر متوسطه دوم و ارائه الگو بود.
روش: پژوهش حاضر در زمره پژوهش‌های آمیخته اکتشافی (کیفی-کمّی) است. جامعه کیفی خبرگان دانشگاهی شهر تهران بودند که طبق اصل اشباع نظری تعداد 15 نفر از آنها با روش‌های ...
بیشتر
هدف: تربیت اخلاقی عامل مهمی در بهبود وضعیت نظام‌های آموزشی دارد. بنابراین، هدف این مطالعه بررسی عوامل علمی اثرگذار بر تربیت اخلاقی دانش‌آموزان دختر متوسطه دوم و ارائه الگو بود.
روش: پژوهش حاضر در زمره پژوهش‌های آمیخته اکتشافی (کیفی-کمّی) است. جامعه کیفی خبرگان دانشگاهی شهر تهران بودند که طبق اصل اشباع نظری تعداد 15 نفر از آنها با روش‌های نمونه‌گیری هدفمند و گلوله‌برفی انتخاب و تحت مصاحبه نیمه‌ساختاریافته قرار گرفتند. جامعه کمّی دانش‌آموزان دختر متوسطه دوم منطقه پنج شهر تهران بودند که طبق جدول کرجسی و مورگان و با توجه به ریزش‌های احتمالی تعداد 384 نفر با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب و به پرسشنامه محقق‌ساخته پاسخ دادند. داده‌های بخش کیفی و کمّی به‌ترتیب با روش‌های کدگذاری باز، محوری و انتخابی در نرم‌افزار MAXQDA و تحلیل عاملی اکتشافی در نرم‌افزارهای SPSS و LISREL تحلیل شدند.
یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که عوامل علمی اثرگذار بر تربیت اخلاقی دانش‌آموزان دختر متوسطه دوم شامل 87 شاخص، 21 مفهوم در 10 مقوله بلوغ اجتماعی، زیرساخت‌های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، خانوادگی و آموزشی، ویژگی‌های شخصیتی و اخلاقی و سبک‌های یادگیری و فرزندپروری، عوامل اقتصادی، تفکر انتقادی، رسالت اجتماعی، اولویت‌های زندگی، منابع اخلاقی معتبر، خودآگاهی و آسیب‌های اجتماعی بود. یافته‌های دیگر نشان داد که روایی به دلیل بالاتر از 50/0 بودن میانگین واریانس استخراج‌شده برای هر 10 مقوله و پایایی به دلیل بالاتر از 70/0 بودن آلفای کرونباخ و ترکیبی برای همه آنها تایید شد. افزون بر آن، الگوی عوامل علمی اثرگذار بر تربیت اخلاقی دانش‌آموزان دختر متوسطه دوم برازش مناسبی داشت و در الگوی مذکور بار عاملی هر 10 مقوله معنادار بود (05/0P<).
نتیجه‌گیری: الگوی عوامل علمی اثرگذار بر تربیت اخلاقی دانش‌آموزان دختر متوسطه دوم دارای تلویحات کاربردی برای مسئولان و متصدیان آموزش‌وپرورش است. با توجه به نتایج این مطالعه، آنان می‌توانند گام موثری در جهت بهبود تربیت اخلاقی دانش‌آموزان بردارند.
