نوع مقاله : مقاله پژوهشی (کمی)

نویسندگان

• ژیلا شهبازی ¹
• سهیلا حسین پور ²
• آیت الله کریمی باغملک ³
• ابوطالب سعادتی شامیر ⁴

¹ دانشجوی دکتری، گروه فلسفه تعلیم و تربیت، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

² استادیار، گروه فلسفه تعلیم و تربیت، واحد کردستان، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران.

³ استادیار، گروه روان شناسی، دانشگاه فرهنگیان شیراز، شیراز، ایران.

⁴ استادیار، گروه روانشناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

هدف: تربیت اخلاقی عامل مهمی در بهبود وضعیت نظام‌های آموزشی دارد. بنابراین، هدف این مطالعه بررسی عوامل علمی اثرگذار بر تربیت اخلاقی دانش‌آموزان دختر متوسطه دوم و ارائه الگو بود.
روش: پژوهش حاضر در زمره پژوهش‌های آمیخته اکتشافی (کیفی-کمّی) است. جامعه کیفی خبرگان دانشگاهی شهر تهران بودند که طبق اصل اشباع نظری تعداد 15 نفر از آنها با روش‌های نمونه‌گیری هدفمند و گلوله‌برفی انتخاب و تحت مصاحبه نیمه‌ساختاریافته قرار گرفتند. جامعه کمّی دانش‌آموزان دختر متوسطه دوم منطقه پنج شهر تهران بودند که طبق جدول کرجسی و مورگان و با توجه به ریزش‌های احتمالی تعداد 384 نفر با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب و به پرسشنامه محقق‌ساخته پاسخ دادند. داده‌های بخش کیفی و کمّی به‌ترتیب با روش‌های کدگذاری باز، محوری و انتخابی در نرم‌افزار MAXQDA و تحلیل عاملی اکتشافی در نرم‌افزارهای SPSS و LISREL تحلیل شدند.
یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که عوامل علمی اثرگذار بر تربیت اخلاقی دانش‌آموزان دختر متوسطه دوم شامل 87 شاخص، 21 مفهوم در 10 مقوله بلوغ اجتماعی، زیرساخت‌های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، خانوادگی و آموزشی، ویژگی‌های شخصیتی و اخلاقی و سبک‌های یادگیری و فرزندپروری، عوامل اقتصادی، تفکر انتقادی، رسالت اجتماعی، اولویت‌های زندگی، منابع اخلاقی معتبر، خودآگاهی و آسیب‌های اجتماعی بود. یافته‌های دیگر نشان داد که روایی به دلیل بالاتر از 50/0 بودن میانگین واریانس استخراج‌شده برای هر 10 مقوله و پایایی به دلیل بالاتر از 70/0 بودن آلفای کرونباخ و ترکیبی برای همه آنها تایید شد. افزون بر آن، الگوی عوامل علمی اثرگذار بر تربیت اخلاقی دانش‌آموزان دختر متوسطه دوم برازش مناسبی داشت و در الگوی مذکور بار عاملی هر 10 مقوله معنادار بود (05/0P<).
نتیجه‌گیری: الگوی عوامل علمی اثرگذار بر تربیت اخلاقی دانش‌آموزان دختر متوسطه دوم دارای تلویحات کاربردی برای مسئولان و متصدیان آموزش‌وپرورش است. با توجه به نتایج این مطالعه، آنان می‌توانند گام موثری در جهت بهبود تربیت اخلاقی دانش‌آموزان بردارند.

کلیدواژه‌ها

• عوامل علمی
• تربیت اخلاقی
• زیرساخت‌های آموزشی
• آسیب‌های اجتماعی
• دانش‌آموزان

موضوعات

• مدیریت آموزشی

عنوان مقاله [English]

Investigating the Affecting Scientific Factors on the Moral Education of Senior School Female Students and Presenting a Pattern

نویسندگان [English]

• Zhila Shahbazi ¹
• Soheila Hosseinpour ²
• Ayatolah Karimi Bagh Malek ³
• Abotaleb Saadati Shamir ⁴

¹ PhD student, Department of Philosophy of Education, Science and Research Unit, Islamic Azad University, Tehran, Iran.

² Assistant Professor, Department of Philosophy of Education, Kurdistan Branch, Islamic Azad University, Sanandaj, Iran.

³ Assistant Professor, Department of Psychology, Shiraz Farhangian University, Shiraz, Iran.

⁴ Assistant Professor, Department of Psychology, Science and Research Unit, Islamic Azad University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

Receive:      2023/10/01
Accept:      2023/01/23
Published:     2023/01/23    Purpose: Moral education is an important factor in improving the state of educational systems. Therefore, the purpose of this study was to investigating the affecting scientific factors on the moral education of senior school female students and to presenting a pattern.
Methodology: The current research is among mixed exploratory research (qualitative-quantitative). The qualitative population was university experts of Tehran city, which according to the principle of theoretical saturation number of 15 people of them were selected through purposive and snowball sampling methods and were subjected to semi-structured interviews. The quantitative population was the senior school female students of five district of Tehran city, which according to Krejcie and Morgan's table and due to possible spills number of 384 people were selected by multi-stage cluster sampling method and answered the researcher-made questionnaire. The qualitative and quantitative data were analyzed with open, central and selective coding methods in MAXQDA software and exploratory factor analysis in SPSS and LISREL software, respectively.
Findings: The findings showed that the affecting scientific factors on the moral education of senior school female students were included 87 indicators, 21 concepts in 10 categories of social maturity, social, cultural, economic, family and educational infrastructures, personality and moral characteristics and learning and parenting styles, economic factors, critical thinking, social mission, life priorities, valid moral resources, self-awareness and social damages. Other findings showed that validity was confirmed because the average variance extracted for all 10 categories was higher than 0.50 and reliability was confirmed because the Cronbach's alpha and combined was higher than 0.70 for all of them. In addition, the pattern of affecting scientific factors on the moral education of senior school female students had a good fit and I the said pattern the factor load of all 10 categories was significant (P<0.05).
Conclusion: The pattern of affecting scientific factors on the moral education of senior school female students has practical implications for education officials and supervisors. According to the results of this study, they can take an effective step towards improving the moral education of students.

کلیدواژه‌ها [English]

• Scientific Factors
• Moral Education
• Educational Infrastructures
• Social Damages
• Students