نوع مقاله : مقاله پژوهشی (کمی)

نویسندگان

• الناز یوسفی تازه کند قشلاق ¹
• شهرام رنجدوست ²
• محمد عظیمی ³

¹ دانشجوی دکتری گروه برنامه ریزی درسی، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران.

² دانشیار گروه برنامه ریزی درسی، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران.

³ استادیار، گروه علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران.

چکیده

هدف: تعلیم‌وتربیت انقلابی ایران بخشی از جامعه و معرف یک سیستم و گفتمان اجتماعی پیچیده است و دانشگاه فرهنگیان به‌دنبال تربیت نیروی انسانی کارآمد و معلمانی انقلابی می‌باشد. بنابراین، هدف این مطالعه شناسایی ویژگی‌های اهداف برنامه‌درسی تعلیم‌وتربیت انقلابی در دانشگاه فرهنگیان با رویکرد آینده‌نگری بود.
 
روش: این مطالعه از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا ترکیبی (کیفی و کمّی) بود. جامعه پژوهش در بخش کیفی اساتید دانشگاه فرهنگیان در استان آذربایجان غربی بودند که طبق اصل اشباع نظری 13 نفر از آنها با روش نمونه‌گیری غیرقضاوتی در دسترس به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. جامعه پژوهش در بخش کمّی اساتید دانشگاه فرهنگیان در استان آذربایجان غربی بودند که 234 نفر از آنها با روش نمونه‌گیری تمام‌شماری به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش در بخش کیفی مصاحبه نیمه‌ساختاریافته و در بخش کمّی پرسشنامه محقق‌ساخته بود که شاخص‌های روانسنجی آنها تایید شد. داده‌های بخش کیفی با روش تحلیل مضمون در نرم‌افزار MAXQDA نسخه 10 و داده‌های بخش کمّی با روش‌های تحلیل عاملی اکتشافی و مدل‌سازی معادلات ساختاری در نرم‌افزارهای SPSS نسخه 26 و AMOS نسخه 21 تحلیل شدند.
 
یافته‌ها: نتایج بخش کیفی این مطالعه نشان داد که ویژگی‌های اهداف برنامه‌درسی تعلیم‌وتربیت انقلابی در دانشگاه فرهنگیان با رویکرد آینده‌نگری دارای سیزده مضمون فرعی در سه مضمون اصلی شامل اهداف عاطفی (با چهار مضمون فرعی پیشران تعالی و پیشرفت، آگاه و عالم به انقلاب و تعلیم‌وتربیت انقلابی، انتقال عقاید و فضایل اخلاق اسلامی)، اهداف شناختی (با چهار مضمون فرعی شناخت ارزش‌ها و آرمان‌های انقلاب، پرورش اعتقادهای اسلامی، احیای تمدن اسلامی و آشنایی با مفهوم عدالت) و اهداف مهارتی/ عملکردی (با پنج مضمون فرعی ایجاد تغییر مشهود در رفتار فراگیر، راه‌اندازی گفتگوی تمدن‌ها، تقویت گرایش افراد نسبت به استقلال، تقویت مهارت مشارکت در بحث‌های گروهی و آشنایی با استراتژی‌های جستجوی متون علمی) بود. نتایج بخش کمّی این مطالعه نشان داد که بار عاملی و میانگین واریانس استخراج‌شده همه عوامل بالاتر از 50/0 و پایایی کرونباخ همه آنها بالاتر از 80/0 بود. همچنین، مدل اهداف برنامه‌درسی تعلیم‌وتربیت انقلابی در دانشگاه فرهنگیان با رویکرد آینده‌نگری برازش مناسبی داشت و در این مدل و با توجه به ضریب مسیرها هر سیزده عامل بر اهداف اثر مستقیم و معنادار داشتند (P<0.1).
 
نتیجه‌گیری: ویژگی‌های شناسایی‌شده برای اهداف برنامه‌درسی تعلیم‌وتربیت انقلابی در دانشگاه فرهنگیان با رویکرد آینده‌نگری می‌تواند به متخصصان، مسئولان، مدیران و برنامه‌ریزان در طراحی و اجرای برنامه‌های برای بهبود اهداف برنامه‌درسی نظام آموزشی کمک شایانی نماید.

کلیدواژه‌ها

• اهداف
• برنامه‌درسی
• اهداف برنامه‌درسی
• تعلیم‌وتربیت
• تعلیم‌وتربیت انقلابی
• دانشگاه فرهنگیان
• آینده‌نگری

موضوعات

• مدیریت آموزشی

عنوان مقاله [English]

Identifying the Characteristics of Revolutionary Education Curriculum Goals in Farhangian University with a Foresight Approach

نویسندگان [English]

• Elnaz Yousefi Tazeh Kand Qeshlag ¹
• Shahram Ranjdoust ²
• Mohamad Azimi ³

¹ PhD student Department of Curriculum Planning, Marand Branch, Islamic Azad University, Marand, Iran.

² Associate Professor Department of Curriculum Planinng, Marand Branch, Islamic Azad University, Marand, Iran.

³ Assistant Professor, Department of Educational Sciences, Farhangian University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

Purpose: Revolutionary education of Iran is a part of society and a representative of a complex social system and discourse and Farhangian University seeks to educated efficient human resources and revolutionary teachers. Therefore, the purpose of this study was to identifying the characteristics of revolutionary education curriculum goals in Farhangian University with a foresight approach.
 
Methodology: This study in terms of purpose was applied and in terms of implementation method was combined (qualitative and quantitative). The research population in the qualitative section was the professors of Farhangian University in West Azerbaijan province, which according to the principle of theoretical saturation number of 13 people of them were selected as a sample with the available non-random sampling method. The research population in the quantitative section was the professors of Farhangian University in West Azerbaijan province, which number of 234 people of them were selected as a sample with the total sampling method. The research tool in the qualitative section was a semi-structured interview and in the quantitative section was a researcher-made questionnaire, which whose psychometric indicators were confirmed. The data of the qualitative section were analyzed with thematic analysis method in MAXQDA version 10 software and the data of the quantitative section were analyzed with exploratory factor analysis and structural equation modeling methods in SPSS version 26 and AMOS version 21 software.
 
Findings: The results of the qualitative section of this study showed that the characteristics of revolutionary education curriculum goals in Farhangian University with a foresight approach have thirteen sub-themes in three main themes were included emotional goals (with four sub-themes of driving excellence and progress, aware and knowledgeable to the revolution and revolutionary education, beliefs transfer and Islamic ethics virtues), cognitive goals (with four sub-themes of recognizing the values and ideals of the revolution, fostering Islamic beliefs, reviving Islamic civilization and familiarity with the concept of justice) and skill/performance goals (with five sub-themes of creating a visible change in student behavior, launching the dialogue of civilizations, strengthening people's tendency towards independence, strengthening the skill of participating in group discussions and familiarizing with the strategies of searching scientific texts. The results of the quantitative section of this study showed that the factor load and average variance extracted of all factors were higher than 0.50 and the Cronbach's reliability of all of them was higher than 0.80. Also, the model of the characteristics of revolutionary education curriculum goals in Farhangian University with a foresight approach had a good fit, and in this model and according to the path coefficients all thirteen factors had a direct and significant effect on the goals (P<0.01).
 
Conclusion: The identified characteristics for the revolutionary education curriculum goals in Farhangian University with a foresight approach can help experts, officials, managers and planners in designing and implementing programs to improve the curriculum goals of the educational system.

کلیدواژه‌ها [English]

• Goals
• Curriculum
• Curriculum Goals
• Education
• Revolutionary Education
• Farhangian University
• Foresight