نوع مقاله : مقاله پژوهشی (کمی)

نویسندگان

• اعظم کریمی ¹
• عباس قلتاش ²
• علی اصغر ماشینچی ³

¹ دانشجوی دکتری برنامه‌ریزی درسی، واحد لامرد، دانشگاه آزاد اسلامی، لامرد، ایران

² دانشیار، گروه علوم تربیتی، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران

³ استادیار گروه علوم تربیتی، واحد لامرد، دانشگاه آزاد اسلامی، لامرد، ایران.

چکیده

هدف : هدف این پژوهش تدوین و اعتباریابی الگوی آموزش مهارت‌های فراشناختی بر مبنای تفکر کوانتومی در دانشجو معلمان بود.
روش شناسی: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش اجرا آمیخته (کیفی-کمی) بود. جامعه بخش کیفی کتاب‌ها و مقاله‌های مرتبط با مهارت‌های فراشناختی و تفکر کوانتومی در سی سال اخیر بودند که پس از بررسی آنها تعداد 50 مورد (12 کتاب و 38 مقاله) با روش نمونه‌گیری هدفمند به‌عنوان نمونه انتخاب شد. جامعه پژوهش در بخش کمی دانشجو معلمان دانشگاه فرهنگیان استان شیراز در سال تحصیلی 400-1399 بودند که بر اساس فرمول کوکران تعداد 100 نفر از آنها با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش در بخش کیفی یادداشت‌برداری از کتاب‌ها و مقاله‌ها و در بخش کمی پرسشنامه محقق‌ساخته (33 گویه‌ای) بود که ویژگی‌های روانسنجی آنها تایید شد. داده‌ها در بخش کیفی با روش کدگذاری در نرم‌افزار MAXQDA و در بخش کمی با روش‌های تحلیل عاملی اکتشافی و مدل‌یابی معادلات ساختاری در نرم‌افزارهای SPSS-23 و Smart PLS نسخه ای 3 تحلیل شدند.
یافته ها: یافته‌های بخش کیفی نشان داد که الگوی آموزش مهارت‌های فراشناختی بر مبنای تفکر کوانتومی در دانشجو معلمان 129 شاخص، 33 مولفه و 8 مقوله داشت که مقوله‌ها شامل حوزه سیاست کلان، محتوی برنامه‌درسی فراشناختی و تفکر کوانتومی، فرایندهای یاددهی و یادگیری، استفاده از فناوری اطلاعات، تعامل با مراکز علمی پژوهشی، مبانی روانشناختی، روش‌های ارزشیابی و ویژگی‌های فراگیران بودند. همچنین، یافته‌های بخش کمی نشان داد که 33 گویه در 8 مقوله مذکور قرار گرفتند؛ به‌طوری‌که بار عاملی همه گویه‌ها و مقوله‌ها بالاتر از 70/0، میانگین واریانس استخراج‌شده همه مقوله‌ها بالاتر از 60/0 و پایایی کرونباخ و ترکیبی همه مقوله‌ها بالاتر از 90/0 بود. دیگر یافته‌ها نشان داد که الگوی آموزش مهارت‌های فراشناختی بر مبنای تفکر کوانتومی در دانشجو معلمان برازش مناسبی داشت و اثر الگوی مذکور بر هر هشت مقوله حوزه سیاست کلان، محتوی برنامه‌درسی فراشناختی و تفکر کوانتومی، فرایندهای یاددهی و یادگیری، استفاده از فناوری اطلاعات، تعامل با مراکز علمی پژوهشی، مبانی روانشناختی، روش‌های ارزشیابی و ویژگی‌های فراگیران معنادار بود (05/0P<).
بحث و نتیجه گیری: بر اساس نتایج پژوهش حاضر، مسئولان و برنامه‌ریزان دانشگاه فرهنگیان می‌تواند جهت بهبود تدریس، آموزش و یادگیری از الگوی شناسایی‌شده و اعتباریابی‌شده آموزش مهارت‌های فراشناختی بر مبنای تفکر کوانتومی در دانشجو معلمان استفاده نمایند که برای این منظور بهره‌گیری از مولفه‌ها و مقوله‌ها مستخرج از پژوهش حاضر ضروری است.

کلیدواژه‌ها

• پدیدارشناسی تفسیری
• مهارت‌های فراشناختی
• تفکر کوانتومی

عنوان مقاله [English]

Develop and validate a model for teaching metacognitive skills based on quantum thinking to student-teachers

نویسندگان [English]

• Azam Karimi ¹
• Abbas Gholtash ²
• Ali Asghar Machinchi ³

¹ PhD Student in Curriculum Planning, Lamerd Branch, Islamic Azad University, Lamerd, Iran

² Associate Professor, Department of Educational Sciences, Marvdasht Branch, Islamic Azad University, Marvdasht, Iran

³ Assistant Professor, Department of Educational Sciences, Lamerd Branch, Islamic Azad University, Lamerd, Iran.

چکیده [English]

purpose: The aim of this research was developing and validating a teaching metacognitive skills model based on quantum thinking in student teachers.
Methodology: The present study in terms of purpose was applied and in terms of implementation method was mixed (qualitative-quantitative). The research population in the qualitative section was the books and articles related to metacognitive skills and quantum thinking in the last thirty years, which after reviewing them number of 50 cases (12 books and 38 articles) were selected as a sample by purposive sampling method. The research population in the quantitative section was student teachers of Farhangian University of Shiraz province in the academic years of 2020-1, which based on Cochran formula number of 100 people of them were selected as a sample by simple random sampling method. The research tool in the qualitative section was take noting of books and articles and in the quantitative section was a researcher-made questionnaire (33 items) whose psychometric properties were confirmed. Data were analyzed in the quantitative section by coding method in MAXQDA software and in the quantitative section by exploratory factor analysis and structural equation modeling in SPSS-23 and Smart PLS-3 software.
Findings: The findings of the qualitative section showed that the teaching metacognitive skills model based on quantum thinking in student teachers had 129 indicators, 33 components and 8 categories, which categories were including macro policy area, content of metacognitive curriculum and quantum thinking, teaching and learning processes, use of information technology, interaction with scientific research centers, psychological foundations, evaluation methods and characteristics of learners. Also, the findings in the quantitative section showed that 33 items in the 8 mentioned categories were placed; So that the factor load of all items and categories was higher than 0.70, the average variance extracted of all categories was higher than 0.60 and the cronbach and combined reliability of all categories was higher than 0.90. Other findings showed that the teaching metacognitive skills model based on quantum thinking in student teachers had a good fit and the effect of mentioned model on all eight categories of macro policy area, content of metacognitive curriculum and quantum thinking, teaching and learning processes, use of information technology, interaction with scientific research centers, psychological foundations, evaluation methods and characteristics of learners were significant (P<0.05).
Conclusion: Based on the results of present research, officials and planners of Farhangian University can use the identified and validated model of teaching metacognitive skills based on quantum thinking in student teachers to improve teaching, training and learning, which for this purpose use the components and categories extracted from the present study is necessary.

کلیدواژه‌ها [English]

• Interpretive Phenomenology
• Metacognitive Skills
• Quantum Thinking