نوع مقاله : مقاله پژوهشی (آمیخته)

نویسندگان

• مریم قادری شیخی آبادی ¹
• فخرالسادات نصیری ²
• افشین افضلی ³
• محمود تعجبی ⁴

¹ دانشجوی دکترای مدیریت آموزشی گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

² دانشیار گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی ، تهران، ایران

³ گروه علوم تربیتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

⁴ استادیار گروه علوم تربیتی- دانشکده علوم انسانی - دانشگاه بوعلی سینا-همدان -ایران

چکیده

هدف: سبک رهبری هم‌افزا در اجرای استانداردهای کیفیت در مدارس نقش مهمی دارد. هدف پژوهش حاضر ساخت و هنجاریابی پرسشنامه رهبری هم‌افزا در مدیران هنرستان‌های فنی‌وحرفه‌ای بود.

روش‌شناسی: روش پژوهش کمی از نوع مطالعات همبستگی بود. جامعه پژوهش معلمان هنرستان‌های فنی و حرفه‌ای استان تهران در سال تحصیلی 1401- 1400 بودند. با روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای نسبتی براساس جنسیت و طبقات جامعه و بر مبنای فرمول کوکران، یک نمونه به حجم 364 معلم انتخاب شد. برای گردآوری داده‌ها از ابزار محقق ساخته‌ی رهبری هم‌افزا 20 گویه‌ای و ابزار دوسوتوانی سازمانی جانسن (2006) استفاده شد. به منظور بررسی ساختار عاملی و روایی سازه پرسشنامه از تکنیک‌های نسبت روایی محتوا، تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی، و روایی همگرا و واگرا و برای بررسی پایایی پرسشنامه از روش آلفای کرانباخ و پایایی ترکیبی بوسیله نرم افزارهای SPSS25 وLISREL10.30 استفاده شد.

یافته‌ها: براساس یافته‌ها 4 عامل و 20 گویه برای سنجش رهبری هم‌افزا مدیران آموزشی هنرستان‌های فنی و حرفه‌ای طراحی و ساخته شد. روایی محتوایی ابزار (7585/0) بر اساس نظر متخصصان تأیید شد. در تحلیل عاملی اکتشافی چهار عامل ساختار سازمانی، عوامل برون سازمانی، رفتار رهبری و نگرش‌ها، باورها و ارزش‌ها با مقدار ویژه‌ی بالاتر از یک مشاهده شد که قادر به تبیین 71 درصد واریانس رهبری هم‌افزا بودند. نتایج حاصل از تحلیل عاملی تأییدی نشان داد که شاخص‌های برازش پرسشنامه مناسب و مطلوب هستند و پرسشنامه دارای روایی مطلوب می‌باشد. همچنین براساس درصد واریانس تبیین شده‌ی مطلوب 63 درصد در تحلیل عاملی تأییدی مرتبه دوم، قدرت پرسشنامه در تبیین واریانس رهبری هم‌افزا تأیید شد. روایی همگرا (6304/0) و واگرا (794/0)، آلفای کرانباخ (936/0) و پایایی ترکیبی (95/0) پرسشنامه نیز بیانگر روایی و پایایی مناسب ابزار رهبری هم‌افزا بودند.

نتیجه‌گیری: پژوهشگران می‌توانند از پرسشنامه‌ی طراحی شده جهت سنجش رهبری هم‌افزا و ارتقای مهارت-های رهبری در مدیران آموزشی هنرستان‌های فنی و حرفه‌ای، به عنوان یک ابزار استاندارد استفاده کنند.

کلیدواژه‌ها

• ساخت
• هنجاریابی
• رهبری هم‌افزا
• مدیران هنرستان‌های فنی و حرفه‌ای

موضوعات

• علوم اجتماعی

عنوان مقاله [English]

Construction and Standardization of Synergistic Leadership Questionnaire in Managers of Technical and Vocational Schools

نویسندگان [English]

• maryam ghaderi sheykhi abadi ¹
• fakhrossadat Nasiri ²
• Afshin Afzali ³
• mahmoud taajobi ⁴

¹ Ph.D. in Educational Management, Department of Educational Sciences, Faculty of Literature & Humanities, Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran

² Associate professor, Department of Educational Sciences, Faculty of Humanities, Shahid Rajaee Teacher Training University, Tehran, Iran

³ Department of Educational Sciences, Faculty of Literature and Human Sciences, Bu-Ali Sina University, Hamadan, Iran.

⁴ Assistant Professor of Education Management ,Department of Education Sciences ,Faculty Of Humanities , BU ALI SINA UNIVERSITY-IRAN

چکیده [English]

Purpose: Synergistic leadership style plays an important role in implementing quality standards in schools. The purpose of the current research was to construct and standardize the synergistic leadership questionnaire in the managers of technical and vocational schools.

Methodology: The quantitative research method was correlation studies. The research population was the teachers of technical and vocational schools in Tehran province in the academic year of 2021-2022. With the proportional stratified random sampling method based on gender and population classes and based on Cochran's formula, a sample 364 teachers were selected. To collect data, the 20-item researcher-made tool of synergistic leadership and the organizational ambidexterity tool Jansen(2006) were used. In order to investigate the factor structure and construct validity of the questionnaire, the techniques of content validity ratio, exploratory and confirmatory factor analysis, and convergent and divergent validity were used, and to investigate the reliability of the questionnaire, Cronbach's alpha method and composite reliability were used by SPSS25 and LISREL10.30 software.

Findings: Based on the findings, 4 factors and 20 items were designed and create to measure the synergistic leadership of educational managers of technical and vocational schools. The content validity of the tool(0.7585) was confirmed based on the opinion of experts. In the exploratory factor analysis, four factors of organizational structure, extra-organizational factors, leadership behavior and attitudes, beliefs and values were observed with a special value higher than one, which were able to explain 71% of the variance of synergistic leadership. The results of the confirmatory factor analysis showed that the fit indices of the questionnaire are suitable and desirable and the questionnaire has good validity. Also, based on the optimal explained variance percentage of 63% in the second-order confirmatory factor analysis, the power of the questionnaire in explaining the variance of synergistic leadership was confirmed. Convergent validity(0.6304) and divergent validity(0.794), Cronbach's alpha(0.936) and composite reliability(0.95) of the questionnaire also indicated the appropriate validity and reliability of the synergistic leadership tool.

Conclusion: Researchers can use the questionnaire designed to measure synergistic leadership and improve leadership skills in educational managers of technical and vocational schools as a standard tool.

کلیدواژه‌ها [English]

• Construction
• standardization
• synergistic leadership
• managers of technical and vocational schools