نوع مقاله : مقاله پژوهشی (کمی)

نویسندگان

• زهرا شاهرودی ¹
• روح الله سمیعی ²
• محمدباقر گرجی ²

¹ دانشجوی دکتری ، گروه مدیریت ، واحد علی آباد کتول، دانشگاه آزاد اسلامی، علی آباد کتول، ایران.

² استادیار، گروه مدیریت، واحد علی آباد کتول، دانشگاه آزاد اسلامی، علی آباد کتول، ایران

چکیده

هدف: هدف این پژوهش طراحی الگوی اصطکاک سازمانی در آموزش‌وپرورش استان گلستان با رویکرد نظریه داده‌ بنیاد بود.
روش‌شناسی: این مطالعه از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا کیفی از نوع اکتشافی و با رویکرد نظریه داده‌بنیاد بود. جامعه پژوهش خبرگان رشته‌های مدیریت آموزشی، مدیریت منابع انسانی و رفتار سازمانی آموزش‌وپرورش استان گلستان در سال تحصیلی 1399 بودند. حجم نمونه طبق اصل اشباع نظری 20 نفر برآورد که با توجه به ملاک‌های ورود به مطالعه با روش‌های نمونه‌گیری هدفمند و گلوله‌برفی انتخاب شدند. داده‌ها با مصاحبه نیمه‌ساختاریافته جمع‌آوری و با روش کدگذاری باز، محوری و انتخابی مبتنی بر نظریه استراوس و کوربین (1998) در نرم‌افزار NVivo تحلیل شدند.
یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که اصطکاک سازمانی در آموزش‌وپرورش دارای 87 مفهوم و 20 مقوله فرعی در 6 مقوله اصلی شامل راهبردهای ضعیف سازمان (شرایط علی)، اصطکاک سازمانی (پدیده محوری)، فشارهای روانی در محیط کار (شرایط مداخله‌گر)، عوامل درون‌سازمانی (شرایط زمینه‌ای)، رفتارهای ضدشهروندی سازمانی (کنش‌ها) و تنبلی سازمانی (پیامدها) بود. راهبردهای ضعیف سازمان به‌عنوان شرایط علی شامل ساختار سازمانی معیوب، ضعف در مدیریت منابع انسانی و ضعف در مدیریت استراتژیک، اصطکاک سازمانی به‌عنوان پدیده محوری شامل بی‌خیالی کاری، وقت‌کشی کاری، نبود حس مسئولیت، حماقت عملکردی و ناهمگونی مدیریت نیروی کار، فشارهای روانی در محیط کار به‌عنوان شرایط مداخله‌گر شامل تمرکز کنترل و قدرت، فشار عصبی در محیط کار و بی‌اعتمادی در سازمان، عوامل درون‌سازمانی به‌عنوان شرایط زمینه‌ای شامل ضعف در ارزشیابی عملکرد، ناکارآمدی سیستم اداری، بی‌توجهی به پیشرفت کاری کارکنان و نابرابری مالی و مادی، رفتارهای ضدشهروندی سازمانی به‌عنوان کنش‌ها شامل رفتارهای ضدارزشی و سیاست‌زدگی و تنبلی سازمانی به‌عنوان پیامدها شامل کاهش بهره‌وری سازمانی، ناکارآمدی مدیریت سازمان و تمایل به ترک شغل بودند. در نهایت، الگوی اصطکاک سازمانی در آموزش‌وپرورش طراحی شد.
بحث و نتیجه‌گیری: الگوی اصطکاک سازمانی پژوهش حاضر می‌تواند برای متخصصان و برنامه‌ریزان آموزش‌وپروش به‌عنوان الگویی مناسب جهت کاهش اصطکاک سازمانی از طریق مقوله‌های شناسایی‌شده مورد بهره‌برداری قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

• اصطکاک سازمانی
• آموزش‌وپرورش
• نظریه داده‌بنیاد

عنوان مقاله [English]

Designing an Organizational Friction Pattern in Education of Golestan Province with Approach of Grounded Theory

نویسندگان [English]

• Zahra Shahroudi ¹
• Ruhollah Samiei ²
• Mohammad Bagher Gorji ²

¹ PhD student, Department of Management, Aliabad Katoul Branch, Islamic Azad University, Aliabad Katoul, Iran

² Assistant Professor, Department of Management, Aliabad Katoul Branch, Islamic Azad University, Aliabad Katoul, Iran

چکیده [English]

Purpose: The aim of this research was designing an organizational friction pattern in education of Golestan province with approach of grounded theory.
Methodology: This study in terms of purpose was applied and in terms of implementation method was qualitative from type of exploratory and with approach of grounded theory. The research population was experts in the fields of educational management, human resource management and organizational behavior of education in Golestan province in 2020 academic year. The sample size based on the principle of theoretical saturation was estimated 20 people who were selected according to the inclusion criteria by purposive and snowball sampling methods. Data were collected through semi-structured interviews and analyzed by open, axial and selective coding methods based on Strauss and Corbin (1998) theory in NVivo software.
Findings: The results showed that organizational friction in education had 87 concepts and 20 sub-categories in 6 main categories including organization weak strategies (causal conditions), organizational friction (axial phenomena), mental pressure in the workplace (interventionist conditions), internal organizational factors (contextual conditions), organizational anti-citizenship behaviors (actions) and organizational laziness (consequences). The organization weak strategies as causal conditions were included defective organizational structure, weakness in human resource management and weakness in strategic management, organizational friction as axial phenomena were included working indifference, working wasting time, lack of sense of responsibility, functional stupidity and heterogeneity of workforce management, mental pressure in the workplace as interventionist conditions were included concentration of control and power, nervous pressure in the workplace and distrust in the organization, internal organizational factors as contextual conditions were included weakness in performance evaluation, inefficiency of the administrative system, inattention to staff performance and inequality of financial and material, organizational anti-citizenship behaviors as actions were included anti-value behaviors and politicization and organizational laziness as consequences were included reduced organizational productivity, inefficient management of the organization and tendency to leave the job. Finally, organizational friction pattern in education were designed.
Conclusion: The organizational friction pattern of the present research can be used by professionals and planners of education as a suitable pattern to reduce organizational friction through the identified categories.

کلیدواژه‌ها [English]

• Organizational friction
• education
• grounded theory