فریبا سیدان؛ اعظم اولادی قادیکلایی
چکیده
چکیده هدف عمدۀ این پژوهش، سنجش رابطۀ تکالیف رشدی چرخۀ حیات خانوادۀ طلاق و بروز مشکلات عاطفی ـ رفتاری در کودکان است. خانواده اولین و بنیادیترین نهاد تأمینکنندۀ سلامتی برای آحاد اجتماعی است و بستر رشد کودکان را فراهم میآورد؛ بروز طلاق تغییرات زیادی را بر آن تحمیل میکند. همچنین، بر پیچیدگی وظایف و تکالیف رشدی خانواده ...
بیشتر
چکیده هدف عمدۀ این پژوهش، سنجش رابطۀ تکالیف رشدی چرخۀ حیات خانوادۀ طلاق و بروز مشکلات عاطفی ـ رفتاری در کودکان است. خانواده اولین و بنیادیترین نهاد تأمینکنندۀ سلامتی برای آحاد اجتماعی است و بستر رشد کودکان را فراهم میآورد؛ بروز طلاق تغییرات زیادی را بر آن تحمیل میکند. همچنین، بر پیچیدگی وظایف و تکالیف رشدی خانواده میافزاید و تغییر شکل آن، تمامی اعضا و بهویژه شرایط عاطفی ـ رفتاری کودکان را تحت تأثیر قرار میدهد. جامعۀ آماری این پژوهش، دانش آموزان مدارس دخترانه و پسرانۀ منطقۀ 12 آموزش و پرورش شهر تهران است. بهاین منظور، با 105 والد سرپرست فرزندان طلاق 12- 6 سال، مصاحبه به عمل آمده است و برای سنجش مشکلات رفتاری ـ عاطفی کودکان از فهرست رفتاری آخنباخ و پرسشنامۀ فرزندپروری استفاده شده است. بر اساس یافتههای پژوهش، 43 درصد از کودکان دچار اختلالات عاطفی ـ رفتاری هستند و این متغیر، با تکالیف رشدی اضافی خانواده طلاق، همبستگی بالایی دارد. از میان متغیرهای مستقل پژوهش، متغیر بازسازی شبکۀ حمایت اجتماعی و ترتیب دیدار با والد غیرسرپرست ،24/0 درصد از واریانس متغیر وابسته را تبیین میکنند. نتایج پژوهش نشان میدهد که چگونگی و کیفیت مراقبت و والدگری بعد از طلاق، به خودی خود ازتجربه جدایی و طلاق مهمتر است و تأثیرات بسیاری بر بروز مشکلات رفتاری ـ عاطفی کودکان دارند. [1] . استادیار، دانشکده علوم اجتماعی-اقتصادی، دانشگاه الزهرا. fariseyedan@gmail.com [2] . کارشناس ارشد مطالعات زنان، دانشگاه الزهرا.
Mansureh Azam Azadeh1؛ مریم رجب زاده
چکیده
فرایند توسعة اجتماعی، جوامع در حال گذار، از جمله ایران را دستخوش تغییرات اجتماعی بنیادین و گستردهای ساخته و ماهیت بنیادین و فرایند سریع و ناموزون آن، تغییرات اجتماعی متعددی را برای این جوامع و خانوادهها در پی آورده است. پیشی گرفتن زنان نسبت به مردان در سطوح تحصیلی در جامعه در دهههای اخیر یکی از این تغیرات است. مقالة حاضر با بهرهگیری ...
بیشتر
فرایند توسعة اجتماعی، جوامع در حال گذار، از جمله ایران را دستخوش تغییرات اجتماعی بنیادین و گستردهای ساخته و ماهیت بنیادین و فرایند سریع و ناموزون آن، تغییرات اجتماعی متعددی را برای این جوامع و خانوادهها در پی آورده است. پیشی گرفتن زنان نسبت به مردان در سطوح تحصیلی در جامعه در دهههای اخیر یکی از این تغیرات است. مقالة حاضر با بهرهگیری از روش موردپژوهی ابزاری، درصدد آزمون تئوریهای آرچر در مورد عاملیت فردی، نظریة منابع بلود و وولف، تئوری منابع در بستر فرهنگی رادمن، اجزای کنش پارسونز، تئوری عدمتعادل در ساختار خانواده و نظریة مبادله و همزمان بررسی نقش تحصیلات آکادمیک زنان در بروز تغییرات و بهدنبال آن، نحوة حل تعارض در زندگی زناشویی بوده است. نتایج تحقیق نشان میدهد تحصیلات دانشگاهی زنان چنانچه باعث تغییر در گرایش هنجاری آنان نسبت به نقشهای زناشویی گردد، در حالی که نگرش همسرانشان به نقشهای زناشویی تغییر نکرده باشد، ممکن است میزان تضاد در خانواده را افزایش دهد. اما در این میان، نقش زنان در مدیریت تضاد و برقراری تعادل در خانواده بسیار مؤثر است.
غلام رضا غفاری؛ یلدا زبردست
چکیده
چکیده در این مقاله عضویت در شبکههای اجتماعی، سازوکاری برای رفاه و رضایت از زندگی در میان بازنشستگان سالمند آموزش و پرورش تلقی شده است. داشتن روابط اجتماعی و مشارکت در فعالیتهای اجتماعی عامل مهمی در رضایت فرد سالمند محسوب میشود که در مقیاسی وسیعتر بخش مهمی از کیفیت زندگی این افراد را تعیین میکند. در این ...
بیشتر
چکیده در این مقاله عضویت در شبکههای اجتماعی، سازوکاری برای رفاه و رضایت از زندگی در میان بازنشستگان سالمند آموزش و پرورش تلقی شده است. داشتن روابط اجتماعی و مشارکت در فعالیتهای اجتماعی عامل مهمی در رضایت فرد سالمند محسوب میشود که در مقیاسی وسیعتر بخش مهمی از کیفیت زندگی این افراد را تعیین میکند. در این پژوهش، از روش پیمایش و ابزار پرسشنامه برای گردآوری دادهها استفاده شده است. جمعیت آماری پژوهش، سالمندان 60 سال به بالای عضو کانون بازنشستگان آموزش و پرورش شهرستان جهرم هستند که 201 نفر از این جمعیت، برای نمونه انتخاب شدهاند. یافتههای پژوهش نشان میدهد که میانگین رضایت از زندگی در دو نوع شبکۀ خویشاوندی و غیرخویشاوندی تفاوت معنیداری دارد. افزون بر این، پاسخگویان برخوردار از شبکههای غیررسمی، رضایت بیشتری دارند. در مجموع، پیوندها و شبکههای اجتماعی مقوم رضایت اجتماعی در بین سالمندان بازنشسته در حوزۀ مورد پژوهش است. با توجه به سهمی که شبکهها، چه رسمی چه غیررسمی در رضایت از زندگی سالمندان دارند، سیاست توانمندسازی بیشتر سالمندان برای مشارکت و ایفای نقش بیشتر در شبکهها میتواند سیاست مؤثری برای تقویت رضایت از زندگی در بین سالمندان باشد. Ghaffary@ut.ac.ir .دانشیار گروه برنامهریزی اجتماعی دانشگاه تهران .2کارشناسی ارشد برنامهریزی رفاه
مسعود چلبی؛ سکینه خرم دل
چکیده
بررسی رابطۀ بین عزت نفس، خودمختاری و انصاف با مسئولیتپذیری دانشآموزان مسعود چلبی [1] سکینه خرم دل [2] در آموزش و پرورش دانشآموزان علاوه بر خواندن و نوشتن نیازمند یادگیری هنرِ زندگی کردن با یکدیگر و مهارتهای لازم برای زندگی اجتماعی هستند و این باید در برنامه تحصیلی در نظر گرفته شود . آشنایی با این مهارت ...
بیشتر
بررسی رابطۀ بین عزت نفس، خودمختاری و انصاف با مسئولیتپذیری دانشآموزان مسعود چلبی [1] سکینه خرم دل [2] در آموزش و پرورش دانشآموزان علاوه بر خواندن و نوشتن نیازمند یادگیری هنرِ زندگی کردن با یکدیگر و مهارتهای لازم برای زندگی اجتماعی هستند و این باید در برنامه تحصیلی در نظر گرفته شود . آشنایی با این مهارت و عوامل تأثیر گذار بر آن میتواند اولین قدم برای هر نوع برنامه ریزی در این زمینه باشد. این مقاله تحقیقی در پی بررسی عوامل مؤثر بر میزان مسئولیتپذیری دانشآموزان به عنوان یکی از بایستهها و مهارتهای اجتماعی است. در این پژوهش بر اساس الگوی نظری تحقیق اثر متغیرهای انصاف، رابطۀ گرم، فرصت خودمختاری، عزت نفس، خودپنداره و خودمختاری ادراکشده به عنوان متغیرهای تأثیرگذار بر مسئولیتپذیری دانشآموزان بررسی میشود. 360 نفر از دانشآموزان دختر مقطع راهنمایی شهرستان ورامین، از بین مدارس عادی وسط شهر، عادی حاشیۀ شهر، غیرانتفاعی، نمونه، شاهد و تیزهوشان، جمعیت نمونۀ این مطالعه را تشکیل میدهند. نتایج تحلیلهای آماری نشان میدهد که مهمترین متغیر مؤثر بر میزان مسئولیتپذیری دانشآموزان، خودمختاری ادراک شده است، به این معنی که افرادی که درک بالایی از کنترل دارند، مسئولیتپذیرتر هستند. متغیرهای رابطۀ گرم و انصاف اولیای مدرسه و پذیرفتن نقش فعال دانشآموزان (فرصت خودمختاری) در مدرسه، به صورت مستقیم و غیرمستقیم از طریق تأثیر بر عزت نفس، خودپنداره و خودمختاری ادراکشده، بر مسئولیتپذیری دانشآموزان تأثیر معنادار دارند. [1] - استاد جامعه شناسی دانشگاه شهید بهشتی m-chalabi@sbu.ac.ir [2] - کارشناسی ارشد پژوهشگری علوم اجتماعی narges_kh527 @yahoo.com
چکیده
مقایسۀ سازگاری اجتماعی دانشآموزان مدارس شبانهروزی و دانشآموزان مدارس عادی همجوار در استان سمنان 1-سید محمد حسین حسینی 2-معصومه مطور چکیده این پژوهش با هدف مقایسۀ سازگاری اجتماعی دانشآموزان مدارس شبانهروزی و دانشآموزان مدارس عادی همجوار و با روش تحقیق «مقایسهای ـ پسرویدادی» ...
بیشتر
مقایسۀ سازگاری اجتماعی دانشآموزان مدارس شبانهروزی و دانشآموزان مدارس عادی همجوار در استان سمنان 1-سید محمد حسین حسینی 2-معصومه مطور چکیده این پژوهش با هدف مقایسۀ سازگاری اجتماعی دانشآموزان مدارس شبانهروزی و دانشآموزان مدارس عادی همجوار و با روش تحقیق «مقایسهای ـ پسرویدادی» انجام گرفته است. جامعۀ آماری این پژوهش شامل کلیۀ دانشآموزان مدارس راهنمایی و متوسطۀ شبانهروزی و مدارس راهنمایی و متوسطۀ عادی همجوار آنها در استان سمنان میشود، که از این جامعۀ آماری،557 دانشآموز مدارس شبانهروزی و 627 دانشآموز مدارس عادی همجوار به صورت نمونهگیری خوشهای برای نمونۀ پژوهش انتخاب شدهاند. برای گردآوری دادههای پژوهش نیز از مؤلفۀ سازگاری اجتماعی پرسشنامه «سازگاری سینها و سینگ» استفاده شده است که روایی و پایایی آن در سطح ملی و بینالمللی مورد تأیید است. تجزیه و تحلیل اطلاعات گردآوری شده با استفاده از تکنیکهای توصیفی جدول توزیع فراوانی، میانگین، انحراف استاندارد و آزمون استنباطی t گروههای مستقل و نرمافزار آماری SPSS انجام گرفته است . بر اساس نتایج پژوهش، سازگاری اجتماعی دانشآموزان پسر و دختر مدارس شبانهروزی کمتر از دانشآموزان مدارس روزانۀ عادی همجوار است. در مدارس شبانه روزی و هم در مدارس روزانه عادی همجوار، سازگاری اجتماعی دانش آموزان پسر و دختر با هم برابر است. دانشجوی دکتری برنامه ریزی درسی دانشگاه خوارزمی(تربیتمعلم تهران) و کارشناس پژوهشی پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش، تهران Hosseini261@gmail.com کارشناس ارشد برنامه ریزی درسی.
خدیجه سفیری؛ اکرم چشمه
چکیده
این پژوهش به مطالعۀ مسئولیتپذیری نوجوان با توجه به جامعهپذیری در خانواده در دو گروه پسر و دختر میپردازد. این مطالعه در بخش مسئولیتپذیری و جامعهپذیری از نظریات چلبی و پارسنز استفاده کرده است. مدل درنظرگرفتهشده شامل متغیرهای اصلی شیوههای جامعهپذیری (آموزش، تقلید و تلقین)، مسئولیتپذیری والدین، جنسیت، و ...
بیشتر
این پژوهش به مطالعۀ مسئولیتپذیری نوجوان با توجه به جامعهپذیری در خانواده در دو گروه پسر و دختر میپردازد. این مطالعه در بخش مسئولیتپذیری و جامعهپذیری از نظریات چلبی و پارسنز استفاده کرده است. مدل درنظرگرفتهشده شامل متغیرهای اصلی شیوههای جامعهپذیری (آموزش، تقلید و تلقین)، مسئولیتپذیری والدین، جنسیت، و متغیرهای زمینهای چون میزان تحصیلات و اشتغال والدین، رابطۀ گرم و حمایتی بین والدین و نوجوان و عضویت درگروه است که به عنوان متغیرهای تأثیرگذار بر مسئولیتپذیری نوجوان دخالت داده شده است. این پژوهش با استفاده از روش پیمایش در بین 375 دانشآموز دختر و پسر مقطع دبیرستان منطقۀ 15 شهر تهران انجام شده است. نتایج ضمن تأیید فرضیههای اصلی نشان میدهد که متغیر شیوۀ آموزش از بین شیوههای جامعهپذیری خانواده بیشترین اثر را بر میزان مسئولیتپذیری نوجوان دارد. پدر و مادر به عنوان الگوی رفتاری نوجوان بر مسئولیتپذیری نوجوان تأثیر میگذارند؛ به این معنا که هرچقدر والدین مسئولیتپذیر باشند فرزند نوجوانشان مسئولیتپذیرتر است. جنسیت با میزان مسئولیتپذیری نوجوان رابطه دارد؛ با وجود اینکه در این نمونه هر دو گروه دختران و پسران مسئولیتپذیری متوسط و پایین دارند، آزمونها نشان از این دارد که مسئولیتپذیری دختران نسبت به پسران بیشتر است. همچنین متغیر رابطۀ گرم بین والدین و نوجوان با میزان مسئولیتپذیری نوجوان رابطۀ مستقیم دارد؛ چنانکه هرچه رابطۀ بین والدین و نوجوان گرمتر باشد میزان مسئولیتپذیری وی افزایش مییابد. 1. استاد جامعهشناسی دانشگاه الزهرا M_SAFIRI@yahoo.com [2] . کارشناسی ارشد مطالعات زنان
چکیده
دموکراتیزهشدن روابط علم و جامعه: از باسوادی علمی تا تولید مشترک دانش محمدامین قانعی راد [1] ابوالفضل مرشدی [2] چکیده این مقاله به بررسی وضعیت ایران و دیگر کشورهای جهان و تحلیل دیدگاهها و تجربیات دانشمندان دورۀ مدرن در زمینۀ ارتباط علم و جامعه میپردازد. دانشمندان همواره خواهان ارتباط با جامعه و گروههای ...
بیشتر
دموکراتیزهشدن روابط علم و جامعه: از باسوادی علمی تا تولید مشترک دانش محمدامین قانعی راد [1] ابوالفضل مرشدی [2] چکیده این مقاله به بررسی وضعیت ایران و دیگر کشورهای جهان و تحلیل دیدگاهها و تجربیات دانشمندان دورۀ مدرن در زمینۀ ارتباط علم و جامعه میپردازد. دانشمندان همواره خواهان ارتباط با جامعه و گروههای مردم بودهاند که بیشتر جریانی یکسویه و مبتنی بر منطق تک گویی از دانشمندان به سوی عامۀ نادان و غافل بوده است؛ اما در دهههای اخیر ارتباط علم و جامعه دگرگونی یافته و رفته رفته به فرایندی گفتوگویی و مشارکت باز مبدل شده است. مقالۀ حاضر در پی پاسخگویی به این سؤالات است: - صورتهای ارتباط علم و جامعه در دهههای اخیر چگونه بودهاند؟ - این صورتبندیها چه ارتباطی با دگرگونی صورت جامعه داشتهاند؟ - بین صورتهای دموکراسی معاصر و صورتهای ارتباط علم و جامعه چه توازنی وجود دارد؟ - وضعیت ارتباط علم و جامعه را در ایران چگونه میتوان در سمت و سوی رابطۀ دموکراتیک تر سامان داد؟ مقاله پیوند بین سه مقولۀ علم، جامعه و دموکراسی را بررسی میکند تا پیوند صورتبندیهای مفهومی مزبور با تحولات اجتماعی و دگرگونی در صورتهای دموکراسی معاصر را روشن کند. یافتههای این مطالعه نشان میدهد که ظهور تحولات فرهنگی و تکنولوژیک و شکلگیری مدرنیتۀ اخیر یا جامعۀ پسامدرن در دموکراتیزه کردن دانش و جامعه مؤثر بوده است. بخش نهایی مقاله با نگاهی به وضعیت ایران مجموعهای از پیشنهادها را برای گسترش فرایندهای دموکراتیک در رابطۀ علم و جامعۀ ایران طرح میکند. [1] . دانشیار جامعهشناسی، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور ghaneirad@yahoo.com [2] . دانشجوی دکترای جامعهشناسی، دانشگاه تهران
محمود شارع پور؛ محمد رضا سلیمانی بشلی
چکیده
مطالعه و بررسی پدیدههای انسانی ویژگی خاص علوم اجتماعی است و از آنجا که این پدیدهها دارای ابعاد پیچیده و چندبعدیاند، علوم اجتماعی جایگاه و اهمیت ویژهای در زندگی روزمره مییابد. از این رو، مقالۀ حاضر درصدد است که زوایای پنهان ناکارآمدی مدرسان و متولیان امر آموزش علوم اجتماعی در ایران را تحلیل کند. در این پژوهش، چالشهای ...
بیشتر
مطالعه و بررسی پدیدههای انسانی ویژگی خاص علوم اجتماعی است و از آنجا که این پدیدهها دارای ابعاد پیچیده و چندبعدیاند، علوم اجتماعی جایگاه و اهمیت ویژهای در زندگی روزمره مییابد. از این رو، مقالۀ حاضر درصدد است که زوایای پنهان ناکارآمدی مدرسان و متولیان امر آموزش علوم اجتماعی در ایران را تحلیل کند. در این پژوهش، چالشهای اصلی آموزش علوم اجتماعی در ایران به شش دسته تقسیمبندی شدند: چالشهای مربوط به حوزۀ روش تدریس، سطح آموزش معلمان، ارزشیابی و شیوههای آن در دروس علوم اجتماعی، ترغیب دانشجویان به تفکرات انتزاعی محض، یکسانبودن نحوۀ آموزش علوم اجتماعی و علوم پایه، و ضعف تکنولوژی آموزشی. در بخش نتیجهگیری، با تأکید بر این امر که تقویت بینش جامعه شناختی در بهبود کیفیت آموزش علوم اجتماعی در ایران تأثیر مستقیم دارد، سه راهکار برای ایجاد و تقویت چنین بینشی ارائه شده است.
چکیده
عضویت در شبکههای اجتماعی و رضایت از زندگی در بین بازنشستگان سالمند آموزش و پرورش شهرستان جهرم غلامرضا غفاری [1] یلدا زبردست [2] چکیده در این مقاله عضویت در شبکههای اجتماعی، سازوکاری برای رفاه و رضایت از زندگی در میان بازنشستگان سالمند آموزش و پرورش تلقی شده است. داشتن روابط اجتماعی و مشارکت در فعالیتهای ...
بیشتر
عضویت در شبکههای اجتماعی و رضایت از زندگی در بین بازنشستگان سالمند آموزش و پرورش شهرستان جهرم غلامرضا غفاری [1] یلدا زبردست [2] چکیده در این مقاله عضویت در شبکههای اجتماعی، سازوکاری برای رفاه و رضایت از زندگی در میان بازنشستگان سالمند آموزش و پرورش تلقی شده است. داشتن روابط اجتماعی و مشارکت در فعالیتهای اجتماعی عامل مهمی در رضایت فرد سالمند محسوب میشود که در مقیاسی وسیعتر بخش مهمی از کیفیت زندگی این افراد را تعیین میکند. در این پژوهش، از روش پیمایش و ابزار پرسشنامه برای گردآوری دادهها استفاده شده است. جمعیت آماری پژوهش، سالمندان 60 سال به بالای عضو کانون بازنشستگان آموزش و پرورش شهرستان جهرم هستند که 201 نفر از این جمعیت، برای نمونه انتخاب شدهاند. یافتههای پژوهش نشان میدهد که میانگین رضایت از زندگی در دو نوع شبکۀ خویشاوندی و غیرخویشاوندی تفاوت معنیداری دارد. افزون بر این، پاسخگویان برخوردار از شبکههای غیررسمی، رضایت بیشتری دارند. در مجموع، پیوندها و شبکههای اجتماعی مقوم رضایت اجتماعی در بین سالمندان بازنشسته در حوزۀ مورد پژوهش است. با توجه به سهمی که شبکهها، چه رسمی چه غیررسمی در رضایت از زندگی سالمندان دارند، سیاست توانمندسازی بیشتر سالمندان برای مشارکت و ایفای نقش بیشتر در شبکهها میتواند سیاست مؤثری برای تقویت رضایت از زندگی در بین سالمندان باشد. 1 .دانشیار گروه برنامهریزی اجتماعی دانشگاه تهران، Ghaffary@ut.ac.ir 2 .کارشناسی ارشد برنامهریزی رفاه
افسانه کمالی؛ زهرا خاوری
چکیده
این مقاله، به بررسی عوامل مو ثر بر تفکر انتقادی در بین دانشآموزان شهر مشهد می پردازد. در این پژوهش، بر اساس دیدگاههای نظریهپردازانی مانند: هابرماس، بوردیو، ویلیام پری، فریره، لیپمن، اینس و... شاخصهای تأثیرگذار بر تفکر انتقادی گزینش و بررسی شدند. این شاخصها عبارتاند از: گرایشهای تحصیلی، انتظارات ذهنی در ...
بیشتر
این مقاله، به بررسی عوامل مو ثر بر تفکر انتقادی در بین دانشآموزان شهر مشهد می پردازد. در این پژوهش، بر اساس دیدگاههای نظریهپردازانی مانند: هابرماس، بوردیو، ویلیام پری، فریره، لیپمن، اینس و... شاخصهای تأثیرگذار بر تفکر انتقادی گزینش و بررسی شدند. این شاخصها عبارتاند از: گرایشهای تحصیلی، انتظارات ذهنی در دو بعد انتظارات از مدرسه و انتظارات از رشتۀ تحصیلی، انگیزۀ تحصیلی، سطح مدرسه، انسجام اجتماعی درون مدرسه، تعهد، معلم در دو بعد شیوۀ تدریس و ویژگیهای ظاهری، عقلانیت، گفتوگو در دو بعد مکان گفتوگو و نحوۀ گفتوگو، امکانات مدرسه، سرمایۀ فرهنگی. یافتههای پژوهش بنابر محاسبۀ توزیع فراوانی، ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون چندمتغیره، و تحلیل مسیر به دست آمده است. [1] . استادیار و عضو هیئت علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه الزهرا afsane_kamali@yahoo.com [2] . کارشناس ارشد پژوهش علوم اجتماعی دانشگاه الزهرا
چکیده
تحلیل انتقادی عملکرد آموزش و پرورش رسمی در ایران سید ضیاء هاشمی [1] محسن غلامی [2] چکیده در این مقاله با اتکا به رویکردهای نظری جامعه شناسی آموزش و پرورش، به ویژه نظریۀ انتقادی ایوان ایلیچ به بررسی نظری و تحلیلی عملکرد و سازوکارهای آموزش و پرورش رسمی در ایران پرداخته شده است. در این زمینه، ابتدا به مشکلات ...
بیشتر
تحلیل انتقادی عملکرد آموزش و پرورش رسمی در ایران سید ضیاء هاشمی [1] محسن غلامی [2] چکیده در این مقاله با اتکا به رویکردهای نظری جامعه شناسی آموزش و پرورش، به ویژه نظریۀ انتقادی ایوان ایلیچ به بررسی نظری و تحلیلی عملکرد و سازوکارهای آموزش و پرورش رسمی در ایران پرداخته شده است. در این زمینه، ابتدا به مشکلات اجتماعی و آموزشی موجود اشاره شده است که به طور مستقیم یا غیرمستقیم از سازوکارهای آموزش و پرورش نشأت گرفتهاند. سپس، ضمن بررسی ارتباط مشکلات و معضلات موجود با سازوکارهای آموزشی، همراه با تحلیل نظری، مشخصههایی از عملکردهای آموزشی نشان داده شده است که از عوامل اصلی بروز بیکارکردیها و کژکارکردیهای نظام آموزش هستند، در پایان رهنمودها و پیشنهادهایی برای بهبود و اصلاح آموزش و پرورش ایران ارائه شده است. این مقاله بر آن است که نظام مدرکدهی و استخدامی کنونی، وجود روحیۀ انقیاد و انفعال نسبت به نظام سازمانی و نبود خلاقیت و نقادی را بررسی کند. در درون این نظام عناصری از قبیل بستههای آموزشی، انعطافناپذیری، حضور اجباری در کلاسها و سایر فعالیتها، آموزش طولانی و ..... منجر به بروز مشکلات متعدد آموزشی و اجتماعی شدهاند که برای رفع آنها باید نظام مدرکدهی، فرآیندهای استخدامی و الگوهای آموزش و پرورش با هم بازنگری شوند تا بتوان به نظام آموزشی کارآمدتری دست یافت. [1] . استادیار دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران zhashemi@ut.ac.ir 2. کارشناس ارشد جامعه شناسی دانشگاه تهران .
محسن نوغانی؛ محمد رضا آهنچیان؛ محمدتقی رفیعی
چکیده
هدف این پژوهش تعیین سهم سرمایۀ اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی را در احتمال موفقیت داوطلبان آزمون سراسری ورود به دانشگاه است. دادههای مورد نظر با استفاده از روش پیمایش، از بین کلیۀ دانشآموزان دختر و پسر دورۀ پیشدانشگاهی مدارس دولتی و غیردولتی شهر اصفهان جمعآوری شده است که همگی داوطلب ورود به دانشگاه و متقاضی شرکت در ...
بیشتر
هدف این پژوهش تعیین سهم سرمایۀ اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی را در احتمال موفقیت داوطلبان آزمون سراسری ورود به دانشگاه است. دادههای مورد نظر با استفاده از روش پیمایش، از بین کلیۀ دانشآموزان دختر و پسر دورۀ پیشدانشگاهی مدارس دولتی و غیردولتی شهر اصفهان جمعآوری شده است که همگی داوطلب ورود به دانشگاه و متقاضی شرکت در آزمون سراسری سال 1389 بودهاند. حجم نمونه 400 نفر و روش نمونهگیری، خوشهای طبقهای بوده است. در کنار سرمایههای سهگانه، سهم متغیرهایی همچون پیشینۀ تحصیلی، جنسیت، رشتۀ تحصیلی و نوع مدرسه نیز سنجیده شده است. بر اساس تحلیل رگرسیون لوجستیک، یافتهها نشان میدهد که در پرتو حضور سایر متغیرها، سرمایۀ اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی سهم معناداری در احتمال موفقیت داوطلبان آزمون سراسری ورود به دانشگاه دارند.