نوع مقاله : مقاله پژوهشی (آمیخته)

نویسندگان

• حافظ تره باری ¹
• عادل زاهد بابلان ²
• مهدی معینی کیا ³
• یوسف نامور ⁴

¹ گروه مدیریت آموزشی،واحد اردبیل،دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل ، ایران .

² گروه مدیریت آموزشی،واحد اردبیل،دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل ، ایران؛ گروه علوم تربیتی و روانشناسی ، دانشگاه محقق اردبیلی اردبیل، ایران.

³ گروه مدیریت آموزشی،واحد اردبیل،دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل ، ایران. گروه علوم تربیتی و روانشناسی ، دانشگاه محقق اردبیلی اردبیل، ایران.

⁴ گروه مدیریت آموزشی ، واحد ار دبیل ،دانشگاه آزاد اسلامی ، اردبیل ، ایران

چکیده

هدف: هدف پژوهش­ حاضر، مدل­یابی عوامل اثرگذار بر حسادت ­سازما­نی ­در کارکنان دانشگاه فرهنگیان بود. 
روش­شناسی: این پژوهش از نظر هدف، جزء تحقیقات کاربردی بود. و از نظر شیوۀ اجرا، از رویکرد آمیخته اکتشافی متوالی استفاده شد. جامعه آماری در بخش کیفی، متخصصان و صاحبنظران حوزه علوم تربیتی و مدیریت رفتار سازمانی دانشگاه فرهنگیان استان های شمال غرب کشور در سال 99- 1398 بودند. نمونه پژوهش بر اساس اصل اشباع نظری، به تعداد 24 نفر و با روش نمونه گیری هدفمند ملاک محور انتخاب شدند. در بخش کمی، جامعۀ آماری کلیه کارکنان و اعضای هیئت­علمی دانشگاه فرهنگیان در استان­های شمال­غرب کشور در سال99- 98، به تعداد 287 نفر بودندکه با استفاده از فرمول کوکران تعداد 130 نفر، به شیوه نمونه­گیری طبقه­ای انتساب بهینه و بر اساس مدرک تحصیلی و جنسیت به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند، ابزار مورد استفاده در مرحله کیفی، مصاحبه نیمه­ساختار یافته بود و در بخش کمی، از پرسشنامۀ محقق­ساخته استفاده گردید. روایی یافته­های پژوهش در بخش کیفی با استفاده از روش­های بازبینی توسط اعضا، بررسی همکار، مشارکتی بودن پژوهش تضمین گردید. همچنین به­­منظور سنجش پایایی کدگذاری­های انجام شده، از دو روش­ پایایی بازآزمون ( شاخص ثبات ) و روش توافق درون­ موضوعی استفاده گردیدکه نتایج آن به ترتیب 84 درصد و82 درصد بدست آمد. در مرحله کمی، روایی محتوایی و صوری پرسشنامه توسط اساتید مورد تایید قرار گرفته و پایایی آن نیز از طریق آلفای کرونباخ ، به میزان 89/0 مورد تایید قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده­ها در قسمت کیفی از روش تحلیل مضمون در نرم افزار2018  MAXQDAو در بخش کمی از مدل­یابی معادلات ساختاری و تحلیل عاملی تاییدی در نرم افزار Smart ­– PLS2 استفاده شد.
یافته­ها: بر اساس یافته­های پژوهش: تعداد 100 مضمون پایه ، 72 مضمون فرعی در قالب 7 مضمون اصلی شناسایی گردید. مضامین اصلی شامل رفتارهای ضد شهروندی، فرهنگ سازمانی، ویژ گی­های شخصیتی، وجود فاصله بین مدیر و کارکنان (تبادل رهبر – عضو­)، جو سازمانی نا­مطلوب، کم توجهی به قابلیت­های یادگیری سازمانی، رهبری معنوی بودند. برای سنجش اعتبار سازه­­ها و تایید هریک از متغیرها و نیز گویه های مربوط، از تحلیل عاملی تاییدی استفاده شد. برای  بررسی کفایت مدل، از معیار  که نشانگر تاثیر یک متغیر برون­زا بر یک متغیر دورن­زا بوده استفاده گردید. در بخش نتایج معیارنیز، مقادیر بدست آمده برای سازه­های درون زا مناسب بودن برازش مدل ساختاری را تائید کردند.
بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج بدست آمده، مدیریت دانشگاه می­تواند با شناسایی عوامل موثر بر حسادت سازمانی و در نتیجه با کاهش و تعدیل حسادت در محیط کار و ایجاد جو سازمانی مطلوب و با رهبری معنوی خود، موفقیت سازمان تحت مدیریت خویش را تضمین کند. مدیران باید بر تلاش خویش برای شکل دادن به شرایطی که حسادت را به مسیری سازنده تر هدایت می کند  افزوده و در عین حال از تشدید آن در جهت  اختلال در کار گروه جلوگیری کنند

کلیدواژه‌ها

• حسادت سازمانی
• کارکنان
• دانشگاه فرهنگیان

20.1001.1.23221445.1401.8.2.14.4

عنوان مقاله [English]

Modeling Factors Affecting Organizational Envy among Farhangian University Staff (Case Study: Northwestern Provinces of the Country)

نویسندگان [English]

• Hafez Tarebari ¹
• Adel Zahed babelan ²
• Mahdi Moenikiya ³
• Yosef Namvar ⁴

¹ Department of Educational Management, Ardabil Branch, Islamic Azad University, Ardabil, Iran.

² Department of Educational Management, Ardabil Branch, Islamic Azad University, Ardabil, Iran; Department of Educational Sciences and Psychology, Mohaghegh Ardabili University, Ardabil, Iran.

³ Department of Educational Management, Ardabil Branch, Islamic Azad University, Ardabil, Iran. Department of Educational Sciences and Psychology, Mohaghegh Ardabili University, Ardabil, Iran.

⁴ Department of Educational Management, Ardabil Branch, Islamic Azad University, Ardabil, Iran.

چکیده [English]

Purpose: The aim of this study was to model the factors affecting organizational envy among Farhangian University staff.  
Methodology: In terms of purpose, this study was part of applied research in which an exploratory sequential mixed methods research design was used. The statistical population in the qualitative section was specialists and experts in the field of educational sciences and organizational behavior management of Farhangian University in the northwestern provinces of the country in 2020-2021. The research sample was selected based on the principle of theoretical saturation; 24 people were selected using criterion-based purposive sampling. In the quantitative part, the statistical population includes all staff and faculty members of Farhangian University in the northwestern provinces of the country in 2020-2021; that is, 287 people of which 130 subjects were selected using the Cochran's formula and stratified sampling method. Optimal assignment based on degree and gender was selected as the research sample. The instrument used in the qualitative stage was a semi-structured interview and in the quantitative part, a researcher-made questionnaire was used. The validity of the research findings in the qualitative part was ensured by the methods of review by members, peer review, and participatory research. Also, in order to measure the reliability of the codings, two methods of reliability of retest (stability index) and thematic agreement were employed, the results of which were 84% and 82%, respectively.  In the quantitative stage, the content and face validity of the questionnaire were confirmed by the professors and its reliability was confirmed by Cronbach's alpha at 0.89. To analyze the data in the qualitative part, the content analysis method was used in MAXQDA 2018 software and in the quantitative part; structural equation modeling and confirmatory factor analysis in Smart PLS2 software were used. 
Findings: Based on the research findings: 100 basic themes, 72 sub-themes were identified in the form of 7 main themes. The main themes included anti-citizenship behaviors, organizational culture, personality traits, distance between manager and employees (leader-member exchange), unfavorable organizational climate, lack of attention to organizational learning capabilities, spiritual leadership. Confirmatory factor analysis was used to assess the validity of the structures and to confirm each of the variables as well as the related items. To evaluate the adequacy of the model, a criterion was used to indicate the effect of an exogenous variable on an endogenous variable. In the results section of the criteria, the values obtained for endogenous structures confirmed the suitability of the structural model.
Conclusion: According to the obtained results, university management can ensure the success of the organization under its management by identifying the factors affecting organizational envy and as a result by reducing and modifying envy in the workplace and creating a favorable organizational atmosphere with its spiritual leadership. Managers need to step up their efforts to create situations in which the organizational envy is controlled and try to prevent it from escalating into disruptive group work

کلیدواژه‌ها [English]

• Organizational Envy
• Staff
• Farhangian University