جامعه شناسی آموزش و پرورش

دو فصلنامه علمی جامعه شناسی آموزش و پرورش

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

تحلیل اجتماعی تمایل به مهاجرت دانشگاهیان : مطالعه موردی دانشجویان تحصیلات تکمیلی واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاداسلامی تهران

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری ،گروه جامعه شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی تهران. ایران

2 استادیارگروه جامعه شناسی. واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی ،تهران،ایران

3 دانشیار گروه علوم اجتماعی،دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی، دانشگاه الزهرا، تهران.ایران .

4 دانشیار گروه جامعه شناسی ، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی تهران،ایران

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل مؤثر بر تمایل به برون­کوچی دانشجویان شاغل در سطح تحصیلات تکمیلی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران انجام گرفت.
 روش: روش این پژوهش پیمایشی بوده و جامعه­آماری (N)­آن نیز دانشجویان تحصیلات تکمیلی واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی در سال 1398 است. جمعیت نمونه  (n)­نیز  300 آزمودنی بوده که با استفاده از فرمول کوکران انتخاب شده­اند .داده­های این پژوهش با استفاده از ابزار پرسشنامه محقق ساخته با 4 متغیر  و 26 پرسش گرداوری شده­اند. برای تحلیل اماری داده­ها نیز از  تحلیل رگرسیونی ،آزمون  فریدمن و  دیگر امارهای استنباطی  مرتبط  استفاده شده است .
 
یافته­ها: برمبنای تجزیه و تحلیل داده­ها پژوهش 5/47درصد دانشجویان در سطح خیلی زیاد عنوان کردند که تمایل به مهاجرت(برون­کوچی) دارند. در همین خصوص برمبنای یافته­های تحلیل رگرسیونی به ترتیب عوامل دافعه(داخلی) با ضریب بتای329/ درصد، عوامل جاذبه(خارجی) با ضریب بتای 271/درصد و عوامل فردی با ضریب249/ درصد دارای بیشترین قدرت پیش­بینی­پذیری دانشجویان برای مهاجرت بودند. همچنین برمبنای نتایج آزمون فریدمن عوامل سیاسی با میانگین رنبه ای 64/3 و عوامل اجتماعی با میانگین رتبه ای 39/3 بیشترین نقش و تأثیرگذاری را بر تمایل مهاجرت نخبگان به خارج از کشور داشتند.
 
نتیجه­ گیری:بر مبنای یافته­های پژوهش، نخبگان علمی ارزیابی منفی از شرایط داخلی کشور در ابعاد سیاسی، اجتماعی اقتصادی و فرهنگی داشته و نسبت به شرایط کشورهای پیشرفته نگرش مثبت دارند. لذا می­توان گفت که چند بعدی بودن و حتی انباشت مسائل مختلف باعث می شود که فرد  نخبه علی­رغم همه وابستگی های داخلی تصمیم به مهاجرت بگیرد. به نظر می­رسد که حاکمیت رسمی می­تواند با شناسایی درک مشکلات دانشجویان مانع خروج این سرمایه شود. 

کلیدواژه‌ها

مراجع
احمدی، غلامعلی. (1390) بررسی جامعه­شناختی عوامل موثر بر گرایش نخبگان علمی به مهاجرت، پایان‌نامه دکتری جامعه‌شناسی، واحد علوم تحقیقات تهران.
ارشاد، فرهنگ. (۱۳۸۰). مبانی نظری فرار مغزها بر حسب شکل‌های مختلف آن در شرایط کنونی، نامه انجمن جامعه‌شناسی ایران،.
یروانی، هوشنگ. (1389) تحلیل عاملی عوامل پیش برنده و بازدارنده توسعه اجتماعی (مطالعه موردی: شهرستان کرج) فصلنامه پژوهش­های روستایی.
پورقاضی، شیوا؛ علیوردی­نیا، اکبر؛ چوب بستنی جانعلیزاده، حیدر. (1395). شیوه‌های اثربخشی از ببرون کوچی نخبگان علمی، فصلنامه مجلس و راهرد، 23(86).
جهرمی، مجتبی و همکاران. (1386) بررسی عوامل موثر بر تمایل به برون کوچی نخبگان علمی ایران(نظرسنجی از دانشجویان دوره تحصیلات تکمیلی دانشگاه تهران) فصلنامه توسعه انسانی، 1 (3): 60-43
جواهری، فاطمه ؛ سراج زاده، سید حسین. (۱۳۸۶). جلای وطن: بررسی عوامل مؤثر بر گرایش دانشجویان به مهاجرت به خارج از کشور، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه خوارزمی، (۵۰۵۱۱۱۳): ۵۳۰۸۸.
چلبی، مسعود؛ عباسی، رسول. (1383) تحلیل تطبیقی فرار مغزها در سطوح خرد و کلان، پژوهش‌نامۀ علوم انسانی، شماره 41 و 42.
سهامی، سوسن؛ فتحی، کریم. (1397). بررسی عوامل موثر بر گرایش دانشجویان تحصیلات تکمیلی به مهاجرت از کشور، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه شیراز.
شریفی، منصور. (۱۳۷۶). بررسی گرایش اعضای هیئت علمی دانشگاههای تهران به مهاجرت، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
شهریاری‌پور، رضا؛ امین بیدختی، علی اکبر؛ محمدی فر، محمد علی؛کیانی، کوروش. (1395). پیش‌بینی گرایش ببه مهارجرت دانشجویان نخبه از کشور بر اساس تامین رضایت و نگرش آنان نس به تصویر و جو دانشگاه، فصلنامه علمی پژوهشی آموزش عالی ایران، 8(3).
شورای فرهنگ عمومی کشور. (1391). مصوبات جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی، مهرماه.
صمدی، علی. (۱۳۸۲). بررسی اثرات علمی فرصت مطالعاتی بر اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها، پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت مدرس.
لهسانی‌زاده، عبدالعلی. (۱۳96). نظریات مهاجرت، انتشارات نوید شیراز.
مقدس، علی‌اصغر؛ شرقی، زکیه. (1388). بررسی عوامل برانگیزاننده گرایش به مهاجرت‌های بین‌المللی جوانان 18 تا 30 ساله شهرهای شیراز و ارسنجان، مجله جامعه­شناسی ایران.
موسوی‌راد، سیدحامد؛ قدسیان، حسین. (1394). تحلیل مهاجرت نخبگان و تأثیر سیاست‌های بازدارنده با استفاده از پویایی‌های سیستم، پژوهش‌های مدیریت راهبردی، 21(59).
میرترابی، سعید،؛ خاوری‌نژاد، سعید. (۱۳۹۳). علل مهاجرت نخبگان از ایران از منظر اقتصاد سیاسی بین‌الملل (با تأکید بر دهه ۱۳۸۰)، علوم سیاسی، تحقیقات سیاسی و بین‌المللی، (۱۹): ۲۳۳-۱۹۹.
نوکاریزی، محسن. (1390). جغرافیای فرار مغزها و تأثیر آن بر جریان اطلاعات، فصلنامه کتابداری و اطلاع­رسانی، دانشگاه فردوسی مشهد.
Allan W Balaz, V. (2005). What Human Capital, Which Migration? Returned Skilled Migration to Slovakia; the International Migration, 392(439).
Carrington W, Detragiache E. (1999) How Extensive is the Brain Drain? Finance and Development. 36(2): 421-440.
Duarte P O, Alves H B, Raposo M.B. (2010). Understanding university image: A structural equation model approach. International Review on Public and Non-Profit Marketing, 7(4): 21-36.
Janalizadeh choobbasti H, Aliverdinia A, Pourghazi S. (2014). Sociological survey tend to scientific elite emigration. Culture strategy, 1 (25): 153-178.
Lee E, Moon M. (2013). Korean Nursing Students’ Intention to Migrate Abroad. Nurse Education Today. 33(12): 1517–1522.
Ngoma A L, Ismail N W. (2013). The Determinants of Brain Drain in Developing Countries. International Journal of Social Economics. 40(8):744-754.
Nikoukar M R. (2009). Studying tendency to migration among graduate students’ of university of Tehran. (Master dissertation). Tehran.
جامعه شناسی آموزش و پرورش
دوره 13، شماره 1 - شماره پیاپی 13
بهار و تابستان
اردیبهشت 1399
صفحه 63-70
فایل ها
سابقه مقاله
  • تاریخ دریافت: 20 مرداد 1399
  • تاریخ بازنگری: 12 اسفند 1399
  • تاریخ پذیرش: 20 مرداد 1399
  • تاریخ اولین انتشار: 20 مرداد 1399
اشتراک گذاری
ارجاع به این مقاله
آمار