نویسندگان

• سید محمد شبیری ¹
• مهدیه رضائی ²
• راضیه رنجبری ³

¹ استاد گروه آموزش محیط زیست دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

² استادیار گروه آموزش محیط‌زیست دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

³ دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه آموزش محیط زیست، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

چکیده

هدف: این پژوهش باهدف مطالعه میزان آگاهی‌های بوم‌شناختی دانش آموزان پایه ششم دوره ابتدایی در شهر تبریز و مطالعه نقش جنسیت و میزان تحصیلات والدین در آن انجام شد.
روش: این پژوهش ازنظر هدف، کاربردی و از نظر شیوه گردآوری داده­ها، توصیفی از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری، دانش آموزان پایه ششم دوره ابتدایی شهر تبریز در سال تحصیلی 1398 – 1397 بود که حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان، 392 نفر به دست آمد. ابزار گردآوری داده­ها، پرسشنامه­ای محقق ساخته بود که روایی صوری و محتوایی آن با نظرخواهی از اساتید و صاحب‌نظران و پایایی آن با روش دونیمه کردن مورد تأیید قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون t، تحلیل واریانس یک طرفه و آزمون تعقیبی با استفاده از  نرم‌افزار SPSS25 در سطح معناداری 05/0 انجام شد.
یافته‌ها: بر اساس نتایج آزمون t تک گروهی در سطح معنی‌داری کمتر از 05/0، میزان آگاهی­های بوم‌شناختی و ابعاد آن در دانش‌آموزان پایه ششم ابتدایی شهر تبریز به‌طور معنی‌داری پایین‌تر از حد متوسط بود. میزان آگاهی دانش‌آموزان به جز در بعد آلودگی در باقی ابعاد آگاهی بوم‌شناختی پایین­تر از حد متوسط بوده و در سطح غیرقابل قبولی ارزیابی گردید. هم‌چنین نتایج آزمون t مستقل نشان داد که دختران در مقایسه با پسران از میزان آگاهی‌های بوم‌شناختی بیشتری برخوردارند و تنها میزان آگاهی از چرخه مواد در دانش‌آموزان دختر و پسر تفاوت معنی‌داری نداشت (05/0
). نتایج تحلیل واریانس یک‌طرفه  نیز نشان داد که میزان آگاهی‌های بوم‌شناختی و ابعاد آن برحسب تحصیلات پدر و مادر تفاوت معنی‌داری دارد (05/0>p < /span>). نتایج آزمون تعقیبی دانکن  حاکی از این بود که میزان آگاهی‌های بوم‌شناختی دانش‌آموزان و ابعادش با افزایش سطح تحصیلات پدر و مادر افزایش می‌یابد.
نتیجه‌گیری:  فرآیند سواد بوم شاختی، ترسیم‌کننده و بیانگر پیشرفت دانش آموزان می باشد؛ به عبارت دیگر دانش آموزان می توانند موضوعات و مواردی مختلف را در آموزش بوم‌شناسی بیاموزند تا بتوانند به سطح تعریف‌شده‌ای از درک بوم‌شناسی و وقایع بوم‌شناختی دست یابند.

کلیدواژه‌ها

• آگاهی های بوم شناختی
• چرخه آب
• چرخه مواد
• تنوع زیستی
• آلودگی‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluation of ecological awareness of sixth grade students of Tabriz elementary schools and the effective factors

نویسندگان [English]

• Seyed Mohammad Shobeiri ¹
• Mahdieh Rezaei ²
• Razieh Ranjbari ³

¹ Professor, Department of Environmental Education, Payame Noor University, Tehran, Iran.

² Assistant Professor, Department of Environmental Education, Payame Noor University, Tehran, Iran.

³ M.A. in Environmental Education, Payame Noor University.Tehran, Iran.

چکیده [English]

Purpose: This study was conducted to study the level of ecological knowledge of sixth grade elementary school students in Tabriz and to study the role of gender and the level of education of parents in it.
Methodology: This research was applied in terms of purpose and descriptive in terms of data collection method. The statistical population was the sixth grade elementary school students in Tabriz in the academic year 1397-1397 that the sample size using Morgan table was 392 people. Data collection tool was a researcher-made questionnaire whose face and content validity was confirmed by consulting professors and experts and its reliability was confirmed by halving method. Data were analyzed using t-test, one-way analysis of variance and post hoc test using SPSS25 software at a significance level of 0.05.
Results: Based on the results of one-group t-test at a significance level of less than 0.05, the amount of ecological knowledge and its dimensions in sixth grade elementary school students in Tabriz were significantly lower than average. The level of students' knowledge, except for the pollution dimension, was lower than average in other dimensions of ecological knowledge and was assessed at an unacceptable level. Also, the results of independent t-test showed that girls have more ecological knowledge than boys and only the knowledge of the material cycle in male and female students was not significantly different (p <0.05). The results of one-way analysis of variance also showed that the level of ecological knowledge and its dimensions are significantly different according to the education of parents (p <0.05). The results of Duncan's post hoc test showed that students' level of ecological awareness and its dimensions increase with increasing level of parental education.
Conclusion: The process of ecological literacy is drawing and expressing students' progress; In other words, students can learn different subjects and subjects in ecology education in order to reach a defined level of understanding of ecology and ecological events.

کلیدواژه‌ها [English]

• Ecological Awareness
• Water cycle
• Material Cycle
• Biodiversity
• pollution