زهرا شاهرودی؛ روح الله سمیعی؛ محمدباقر گرجی
چکیده
هدف: هدف این پژوهش طراحی الگوی اصطکاک سازمانی در آموزشوپرورش استان گلستان با رویکرد نظریه داده بنیاد بود.روششناسی: این مطالعه از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا کیفی از نوع اکتشافی و با رویکرد نظریه دادهبنیاد بود. جامعه پژوهش خبرگان رشتههای مدیریت آموزشی، مدیریت منابع انسانی و رفتار سازمانی آموزشوپرورش استان گلستان در ...
بیشتر
هدف: هدف این پژوهش طراحی الگوی اصطکاک سازمانی در آموزشوپرورش استان گلستان با رویکرد نظریه داده بنیاد بود.روششناسی: این مطالعه از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا کیفی از نوع اکتشافی و با رویکرد نظریه دادهبنیاد بود. جامعه پژوهش خبرگان رشتههای مدیریت آموزشی، مدیریت منابع انسانی و رفتار سازمانی آموزشوپرورش استان گلستان در سال تحصیلی 1399 بودند. حجم نمونه طبق اصل اشباع نظری 20 نفر برآورد که با توجه به ملاکهای ورود به مطالعه با روشهای نمونهگیری هدفمند و گلولهبرفی انتخاب شدند. دادهها با مصاحبه نیمهساختاریافته جمعآوری و با روش کدگذاری باز، محوری و انتخابی مبتنی بر نظریه استراوس و کوربین (1998) در نرمافزار NVivo تحلیل شدند.یافتهها: یافتهها نشان داد که اصطکاک سازمانی در آموزشوپرورش دارای 87 مفهوم و 20 مقوله فرعی در 6 مقوله اصلی شامل راهبردهای ضعیف سازمان (شرایط علی)، اصطکاک سازمانی (پدیده محوری)، فشارهای روانی در محیط کار (شرایط مداخلهگر)، عوامل درونسازمانی (شرایط زمینهای)، رفتارهای ضدشهروندی سازمانی (کنشها) و تنبلی سازمانی (پیامدها) بود. راهبردهای ضعیف سازمان بهعنوان شرایط علی شامل ساختار سازمانی معیوب، ضعف در مدیریت منابع انسانی و ضعف در مدیریت استراتژیک، اصطکاک سازمانی بهعنوان پدیده محوری شامل بیخیالی کاری، وقتکشی کاری، نبود حس مسئولیت، حماقت عملکردی و ناهمگونی مدیریت نیروی کار، فشارهای روانی در محیط کار بهعنوان شرایط مداخلهگر شامل تمرکز کنترل و قدرت، فشار عصبی در محیط کار و بیاعتمادی در سازمان، عوامل درونسازمانی بهعنوان شرایط زمینهای شامل ضعف در ارزشیابی عملکرد، ناکارآمدی سیستم اداری، بیتوجهی به پیشرفت کاری کارکنان و نابرابری مالی و مادی، رفتارهای ضدشهروندی سازمانی بهعنوان کنشها شامل رفتارهای ضدارزشی و سیاستزدگی و تنبلی سازمانی بهعنوان پیامدها شامل کاهش بهرهوری سازمانی، ناکارآمدی مدیریت سازمان و تمایل به ترک شغل بودند. در نهایت، الگوی اصطکاک سازمانی در آموزشوپرورش طراحی شد.بحث و نتیجهگیری: الگوی اصطکاک سازمانی پژوهش حاضر میتواند برای متخصصان و برنامهریزان آموزشوپروش بهعنوان الگویی مناسب جهت کاهش اصطکاک سازمانی از طریق مقولههای شناساییشده مورد بهرهبرداری قرار گیرد.